ირაკლი მელაშვილი: რაც შეიძლება სწრაფად უნდა მივიღოთ სტატუსი, თუნდაც გარკვეული პირობებით, რასაც შიდა დემოკრატიის განვითარებისთვის გამოვიყენებთ

“თუ გვინდა დემოკრატიული ქვეყანა გვქონდეს, ევროპასთან რაც უფრო ახლოს ვიქნებით, სტატუსის მიღების მით მეტი შანსი გვექნება – რაც შეიძლება სწრაფად უნდა მივიღოთ სტატუსი, თუნდაც გარკვეული პირობებით, რასაც შიდა დემოკრატიის განვითარებისთვის გამოვიყენებთ”,- ამის შესახებ პოლიტიკის ანალიტიკოსი ირაკლი მელაშვილი “კვირის პალიტრასთან” ინტერვიუში აცხადებს.

მელაშვილის შეფასებით, საქართველოს დაბალი ხარისხის პოლიტიკური სპექტრი ჰყავს.

“ძალიან ბევრი პრობლემაა ოპოზიციაში, საერთოდ, ჩვენს პოლიტიკურ სპექტრში. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია ის, რომ ახლოვდება საქართველოს შესახებ ევროკავშირის გადაწყვეტილების მიღების მომენტი და გაცხადდება, გვანიჭებენ სტატუსს თუ არა. ქართველებს კი, როგორც ყოველთვის, გადამწყვეტ მომენტში არა გვაქვს ერთიანი აზრი. მე პირადად არ ვეთანხმები აზრს, რომ სტატუსის მიღება ხელისუფლებას გააძლიერებს და სანამ ეს ხელისუფლებაა, სტატუსი არ უნდა მოგვცენ. თუ გვინდა დემოკრატიული ქვეყანა გვქონდეს, ევროპასთან რაც უფრო ახლოს ვიქნებით, სტატუსის მიღების მით მეტი შანსი გვექნება, ხოლო რაც უფრო დავშორდებით, ავტორიტარული რეჟიმის ჩამოყალიბების შანსი უფრო გაიზრდება. ამიტომ რაც შეიძლება სწრაფად უნდა მივიღოთ სტატუსი, თუნდაც გარკვეული პირობებით, რასაც შიდა დემოკრატიის განვითარებისთვის გამოვიყენებთ. თუ გავიზიარებთ აზრს, რომ ახლა არ უნდა მოგვცენ სტატუსი, რათა “ქართული ოცნება” არ გაძლიერდეს, თანაც ამ დროს “ნაცმოძრაობა” გამოდის და სტატუსის მონიჭებას სააკაშვილს უკავშირებს – ბატონ ცისკარიშვილს განუცხადებია, სააკაშვილი თუ არ გამოუშვეს, არჩევნები ლეგიტიმური არ იქნებაო, – ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ ვწირავთ ევროპულ პერსპექტივას შიდა დაპირისპირების გამო.

“ნაცმოძრაობა” სააკაშვილთან ერთად რა არის, ეს სხვა საკითხია, მაგრამ სააკაშვილის გარეშე რომ ნულია, ცხადია. თუ ვინმე რეიტინგული ჰყავდათ, ყველამ დატოვა პარტია და ხაბეიშვილის იმედზე არიან. მეორე მხრივ, არის “ქართული ოცნება”, რომელმაც ძალიან კარგად იცის, რომ სააკაშვილი არ უნდა გამოუშვას და ამ დაპირისპირებას შეეწირება ქვეყნის მომავალი. ის რიტორიკა კი, სტატუსი არ გვინდა, “ოცნება” რომ არ გავაძლიეროთო, იმით არის მცდარი, რომ შესაძლოა ამით უფრო გაძლიერდეს “ოცნება”, რადგან არ არის გამორიცხული, ხელისუფლებამ ე.წ. ალყაშემორტყმული ციხესიმაგრის სინდრომი დაამყაროს ქვეყანაში, აი, ყველა ჩვენ გვებრძვისო და მათ გარშემო მოხდეს ისევ გადამწყვეტი ძალის კონცენტრირება. ხომ ვიცით, ხალხის ძალიან დიდი ნაწილისთვის სააკაშვილი მიუღებელია და “ოცნება” იტყვის, დასავლეთმა სააკაშვილს გადაგვაყოლაო, ამას დაემატება ანტიდასავლური ძალები – ანუ სააკაშვილის მოწინააღმდეგეებს დამატებული ანტიდასავლური ელექტორატი შესაძლოა ნახევარზე მეტი აღმოჩნდეს… სამნიძის განცხადება, ვფიქრობ, პასუხისმგებლიანი იყო, მიუხედავად იმისა, რომ ამან ოპოზიცია დააზარალა. თუმცა, მეორე მხრივ, თუ ოპოზიციამ ხელისუფლების ამდენი შეცდომის შემდეგ პოლიტიკური კაპიტალიზაცია ვერ მოახერხა, მარცხის სამნიძისთვის დაბრალება სასაცილოა. ამით ვის მოატყუებენ? ის აჟიოტაჟიც და ნეგატიური გამოხმაურება, რაც სამნიძის განცხადებას მოჰყვა, კიდევ ერთი დადასტურებაა იმისა, რომ ოპოზიციას არ უნდა სერიოზულად დაფიქრება. ვერ შეძლეს საზოგადოებისთვის მკაფიო ალტერნატივის დანახვება, ვერ გვაჩვენეს, “ოცნებაზე” უკეთესი რითი იქნებიან. მეც არ მომწონს დღევანდელი სასამართლო, მაგრამ “ნაცების” დროს რა სასამართლოც გვქონდა, ვერც შეედრება ნეგატიურობით. აჩვენებს კიდეც სტატისტიკა, რამდენია გამამართლებელი განაჩენი ახლა და რამდენი იყო სააკაშვილის დროს, რამდენმა მოქალაქემ მიმართა სტრასბურგის სასამართლოს მაშინ და ახლა, რამდენმა მოიგო მაშინ და ახლა. “ნაცებმა” ლამის ყველა საქმეზე მიმართეს სტრასბურგის სასამართლოს და ყველა წააგეს. ეს ხომ არ არის ჩემი მოგონილი, ეს სტატისტიკური მონაცემებია. ძალიან არ მომწონს, რაც ახლა ხდება, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ იქ დაბრუნება მინდა, რაც იყო. ოპოზიციამ ვერ გააცნობიერა, რომ საზოგადოებას უკან დაბრუნება არ სურს და წინ როგორ წავიდეთ, ვერ ეუბნება.

მკითხაობას ვერ დავიწყებ და ნამდვილად არ ვიცი, სამნიძეს რა მიზანი ჰქონდა… მას უფრო მეტი ინფორმაცია აქვს თუნდაც ოპოზიციის ევროკავშირის წარმომადგენლებთან შეხვედრებზე და შესაძლოა, რაც უფრო ახლოვდება სტატუსის მოცემა-არმოცემის საკითხი, მით უფრო გააქტიურდა ეს ხალხი, ახლა უფრო ინტენსიურად მიდის ამაზე ლაპარაკი, სტატუსი არ მოგვანიჭოთო. ალბათ, სამნიძემ ჩათვალა, რომ ამ განცხადებით შეიძლება შეაჩეროს ეს პროცესი. უამისოდაც ხომ ყველა ვხვდებოდით, რომ ამას აკეთებდნენ? 2013 წელს ევროპელებს პირადად ჩემთვის აქვთ ნათქვამი, რომ მაშინდელი ოპოზიციონერი დეპუტატები პირდაპირ ეუბნებოდნენ, არ მოგვანიჭოთ ასოცირება, უვიზო მიმოსვლაო და ა.შ. მაშინაც იგივე ხდებოდა, მაგრამ მაშინ ხელისუფლების პოზიცია ბევრად ძლიერი იყო, არ აღიქმებოდა ანტიდასავლურად. სხვათა შორის, ძალიან მეცინება, როდესაც “ქართული ოცნება” ამბობს, ევროპამ პოლიტიკური გადაწყვეტილება მიიღო, როცა სტატუსი არ მოგვანიჭაო. ეს რა თავის გამართლებაა? ეს ხომ ნიშნავს, რომ ევროპა თავისიანად არ გთვლის? ძახილი, პოლიტიკური გადაწყვეტილება მიიღოო, გამართლება კი არ არის, ვერდიქტია საკუთარი თავისთვის! თუ აცხადებ, ევროპაში შესვლა გინდა, მაგრამ ამ დროს მიაჩნიათ, რომ შენ ანტიევროპული პოზიცია გაქვს, ამისთვის პოლიტიკურად გსჯიან და სტატუსს არ განიჭებენ, ესე იგი, შენი პოლიტიკა აღიქმება პრობლემურად… რაც შეეხება ოპოზიციაში მუდმივად მოღალატეების ძებნას, ეს ქართული ფენომენია. 1988 წლიდან, რაც პოლიტიკა ცეკას კაბინეტებიდან საზოგადოებრივ დისკურსში გადმოვიდა და საზოგადოება გახდა პოლიტიკის აქტიური შემოქმედი, ეს ფენომენი გვაქვს და მუდმივად გვექნება, ვიდრე გვეყოლება ისეთი პოლიტიკური ლიდერების კლასი, რომელსაც არავითარი პოლიტიკური იდეის შეთავაზება არ შეუძლია საზოგადოებისთვის და ცდილობს ძალიან იაფად, იოლად გავიდეს ფონს ვიღაცისთვის ტალახის შესხმითა და ლანძღვით, ამით გაიზარდოს რეიტინგი. ეს არის ჩვენი პოლიტიკური სპექტრის უბედურება.

1988 წლიდან ამ საქმეში ვარ და ასეთი დაბალი ხარისხის პოლიტიკური სპექტრი არა მგონია, საქართველოს ოდესმე ჰყოლოდეს. ასეთი უიდეო, აბსოლუტურად ნულოვან პოზიტიურზე ორიენტირებული პოლიტიკური ლიდერები არასოდეს გვყოლია. პოლიტიკური სპექტრით, მათ შორის ჩემი თავითა და იმ პოლიტიკური კულტურის დონით, რაც გვქონდა საქართველოში, კმაყოფილი არასოდეს ვყოფილვარ, მაგრამ ასეთი დაბალი დონე არ მახსოვს, ფსკერია გახვრეტილი. ვფიქრობ, ესენია ბოლო ნარჩენები პოლიტიკური სპექტრისა, რომელიც შევარდნაძის მმართველობის ბოლო პერიოდში ჩამოყალიბდა, როდესაც პოლიტიკაში ხალხი მორჩილების ნიშნით მოიზიდეს. თუ პოლიტიკაში წარმატების ფორმულა უპრინციპობა, უიდეობა და მონური მორჩილებაა, ჩვენ გვეყოლება პოლიტიკის შემოქმედი ისეთი ლიდერები, რომლებიც ამ პრინციპით შეარჩევენ ხალხს. სანამ ცოდნასა და პრინციპულობას არ დააფასებენ, ასე ვიქნებით. როცა რაღაც არსებითზე დაუწყებ ლაპარაკს და გეტყვიან, მოიცა, რა დროს ესაა, ბიძინა გვყავს გასაშვები, მიშა უნდა გავუშვათო, ამ კატასტროფულ მდგომარეობას არაფერი ეშველება. საზოგადოება ამას უყურებს და მისი ნიჰილიზმი სწორედ ამის შედეგია.

ქვეყანაში არ არსებობს პოლიტიკური კიბე, რომელიც პატიოსან, განათლებულ, ნიჭიერ ადამიანს ზემოთ ასვლის საშუალებას მისცემს. პარტიებში დაწინაურების საშუალება არის მონობა, მლიქვნელობა, თვალში შეციცინება… სანამ პოლიტიკაში დაწინაურების ეს პრინციპი იქნება, მანამდე ჩვენი პოლიტიკაც ასეთი იქნება. ამის უკუშედეგი კი ის არის, რომ დღეს ქართულ პოლიტიკაში, არც ხელისუფლებაში და არც ოპოზიციაში, არ არსებობენ პოლიტიკოსები, რომელთაც საზოგადოებაში მინიმალური ავტორიტეტი ექნებათ. შევარდნაძე შესაძლოა ძალიან არ უყვარდათ, მაგრამ ავტორიტეტი ჰქონდა საზოგადოებაში. მიშას დროსაც იყვნენ პოლიტიკოსები, რომელთაც ძალიან დაბალი რეიტინგი ჰქონდათ, მაგრამ ჰქონდათ ავტორიტეტი. საზოგადოებაშიც ეს განწყობაა – ერთი გავუშვა და მეორე მოვიყვანო, აქედან რა ხეირი იქნებაო. ოპოზიცია საზოგადოებას ვერ ანახვებს, რითი ჯობს ხელისუფლებას”, – განაცხადა ირაკლი მელაშვილმა.

კომენტარები

კომენტარი

- რეკლამა -