“ლარი, ჩვენი გათვლებით და არა მხოლოდ ჩვენი გათვლებით, ამ წლის ბოლოს 2,70-ის ფარგლებში იქნება, მომავალ წელსაც სტაბილური იქნება, კურსის რაიმე რყევა არ მოხდება”, – ამის შესახებ ეკონომისტმა, გიორგი ცუცქირიძემ მედიაჰოლდინგ “კვირას” პრესკლუბში სტუმრობისას განაცხადა.
მისი თქმით, ეკონომიკური მაკროფაქტორების კარგი მაჩვენებლიდან გამომდინარე, ლარის დინამიკა პოზიტიურია.
“მოგეხსენებათ, ბოლო დღეებში ლარის კურსი მყარდება. გარკვეული შიში იყო, რომ შეიძლებოდა, ლარის კურსი გაუფასურებულიყო. გასული 10 დღის წინანდელ პერიოდს ვგულისხმობ, როდესაც კურსი 2.71-ს ასცდა. თუმცა, ჩვენი პროგნოზი მაშინაც ის იყო, რომ ლარი ზევით არ წავიდოდა და პირიქით, დასტაბილურდებოდა, გამყარებისკენ წამოვიდოდა. ეს, ფაქტობრივად, სახეზეა. ბოლო დღეებში ლარი მყარდება, უკვე 2,70-ს ჩამოსცდა. გარკვეულწილად, დადებითი დინამიკაა. ხაზს გავუსვამ იმას, თუ რა ფაქტორებზეა ეს დამოკიდებული. სავალუტო კურსი, პირველ ყოვლისა, მოგეხსენებათ, სავალუტო ბალანსსა და, ზოგადად, უცხოური ვალუტის დინამიკაზეა დამოკიდებული, მათ შორის, იმპორტზე. ჩვენ რომ ლარის დღევანდელი მაჩვენებლები შევაფასოთ, უნდა ვთქვათ, რომ ლარი , ჩვენი გათვლებით და არა მხოლოდ ჩვენი გათვლებით, ამ წლის ბოლოს 2,70-ის ფარგლებში იქნება, მომავალ წელსაც სტაბილური იქნება, მისი რაიმე რყევა არ მოხდება, გამომდინარე იქიდან, რომ მიმდინარე წელს რეგიონში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი ზრდა გვაქვს. წლის დასაწყისში “სავალუტო ფონდის” და “მსოფლიო ბანკის” პროგნოზები შედარებით მოკრძალებული, კონსერვატორული, 4%- ის ფარგლებში იყო, ჩვენ ამ წელს, სავარაუდოდ, 7 % -იანი ზრდის ფარგლებში ვამთავრებთ, რაც მაღალია. რაც ყველაზე მთავარია და რაც კურსის დინამიკაზე ასევე აისახება გაუმჯობესებული საგადამხდელო ბალანსია, ასევე, საგარეო ვალი მნიშვნელოვნად შემცირებულია. მნიშვნელოვნად შემცირებულია ბიუჯეტის დეფიციტიც. როგორც საქონლის, ისე მომსახურების ექსპორტი მთლიანობაში ისტორიულ მაქსიმუმზეა. ასეთი მაღალი ექსპორტი გასულ წლებში არასდროს გვქონია. ეკონომიკური მაკროფაქტორების კარგი მაჩვენებლიდან გამომდინარე, ლარის დინამიკა პოზიტიურია.
რაც შეეხება მომავალ წელს, ვიცით , რომ მომავალი წლის ბიუჯეტი ძალიან დაბალი დეფიციტის პირობებშია დაგეგმილი. როცა ბიუჯეტის დეფიციტი 2-დან 3 %-მდეა, ეს ძალიან დაბალი მაჩვენებელია არათუ საქართველოსთვის, არამედ საერთაშორისო სტანდარტითაც. ხაზგასმა მინდა, გავაკეთო იმაზეც, რომ ევროკავშირში ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი ბიუჯეტის დეფიციტის გვაქვს. ასევე, დაბალია საგარეო ვალის მაჩვენებელი, სხვათა შორის, ერთ, ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი ევროკავშირში. არიან ქვეყნები, სადაც საგარეო ვალი 100%-ზე მაღალია. ვალი უნდა შევაფასოთ არა იმით, თუ რამდენია პროგნოზში (მშპ-ის დაახლოებით 38-39% იქნება ), არამედ იმ დინამიკით, რომ უკვე მესამე წელია, 2020 წლიდან მოყოლებული, მშპ-სთან ამ ვალის პროცენტული შემცირება ხდება. მოგეხსენებათ, კოვიდპანდემიური შოკის პერიოდში, როცა ეკონომიკური რეცესია გვქონდა, ბიუჯეტის დეფიციტი 9 %-მდე იყო გაზრდილი, ხოლო საგარეო ვალი 61 %-მდე გვქონდა. დღეს ბიუჯეტის დეფიციტი 3%-მდეა, რაც შეეხება საგარეო ვალს, ის 40%-ზე ქვევით იქნება. ეს ყველაფერი სავალუტო კურსზე პირდაპირ აისახება, თუ ექსპორტის მზარდ დინამიკასაც გავითვალისწინებთ”, – განაცხადა ცუცქირიძემ.
მისივე თქმით, ქვეყანა ტურიზმიდან უცხოური ვალუტის სახით საკმაოდ კარგ შემოსავლებს იღებს, რაც ქვეყანაში რჩება და სავალუტო კურსზე მოქმედებს.
“კიდევ ერთი ფაქტორი, რომელიც გაუმჯობესებულია და სავალუტო ბალანსზე პირდაპირ მოქმედებს, მომსახურების ექსპორტია, პირველ ყოვლისა, საერთაშორისო ტურიზმი. უნდა ვთქვათ, რომ ტურიზმი მნიშვნელოვნად გაზრდილია. 2019 წელთან შედარებითაც გაზრდილია, არათუ 2020 წელთან, როცა ტურისტული ინდუსტრია, ფაქტობრივად, გაჩერებული იყო. ტურიზმიდან უცხოური ვალუტის სახით საკმაოდ კარგ შემოსავლებს ვიღებთ, რომელიც ქვეყანაში რჩება და სავალუტო კურსზე მოქმედებს. კიდევ ერთი ფაქტორი პირდაპირი უცხოური ინვესტიციებია. ველოდებით, რომ წლის ბოლოს სარეკორდო მაჩვენებელი გვექნება, გამომდინარე პირველი ორი კვარტლის დინამიკიდან.
მომავალ წელსაც სტაბილური გაცვლითი კურსი გვექნება. წლის ბოლოსთვის, როგორც მოგახსენეთ, ყველა პარამეტრი პოზიტიურია. ამას ე.წ ახალი წლის ეფექტიც ემატება. ფაქტორი, რომელიც დეკემბერში სავალუტო კურსზე დადებითად იმოქმედებს, წინასაახალწლო ფაქტორია. ამ პერიოდში ფულადი გზავნილების მოცულობა იზრდება ხოლმე. ადამიანები, რომლებსაც დანაზოგები უცხოურ ვალუტაში აქვთ, მათ კონვერტაციას ლარში ახდენენ საახალწლო საჩუქრებისთვის, სხვადასხვა ხარჯის დასაბალანსებლად. ამიტომ ვამბობ, წლის ბოლოს სტაბილური კურსი იქნება, დაახლოებით, 2.69- 2.70-ის ფარგლებში”, – განაცხადა ცუცქირიძემ.
ცნობისთვის, დღეს 1 აშშ დოლარის ოფიციალური ღირებულება 2.6860 ლარია.