მარია სკლოდოვსკა და პიერ კიური – ყოველთვის და ყველაფერში ერთად
პიერ და მარია კიურის სიყვარულის ისტორია ორი არაჩვეულებრივი მეცნიერის შთამაგონებელი და ამაღელვებელი ისტორიაა, რომელთა გუნდურმა მუშაობამ და ერთმანეთისადმი ღრმა სიყვარულმა მეცნიერების სამყარო შეცვალა.
მარია სკლოდოვსკა, პოლონელი სტუდენტი, 1891 წელს პარიზში, სორბონის უნივერსიტეტში სასწავლებლად ჩავიდა. 1894 წელს მან საერთო მეგობრის მეშვეობით გაიცნო ფრანგი ფიზიკოსი პიერ კიური. პიერი უკვე ცნობილი იყო კრისტალოგრაფიისა და მაგნეტიზმის კვლევით. მეცნიერების მიმართ ინტერესმა ისინი სწრაფად გააერთიანა და მუშაობაც ერთად დაიწყეს.
მარია და პიერი 1895 წლის 26 ივლისს დაქორწინდნენ. ტრადიციული საქორწილო კაბის ნაცვლად, მარიამ მუქი ლურჯი კაბა აირჩია, რომელიც მოგვიანებით ლაბორატორიის ხალათად გამოიყენა. მათი ერთობლივი ცხოვრება მჭიდროდ იყო დაკავშირებული მეცნიერებასთან: ისინი დიდ დროს ატარებდნენ ლაბორატორიაში, აკეთებდნენ აღმოჩენებს და ატარებდნენ კვლევებს.
1898 წელს პიერმა და მარიმ აღმოაჩინეს ორი ახალი ელემენტი: პოლონიუმი და რადიუმი. ამ აღმოჩენამ მათ მსოფლიო ცნობადობა მოუტანა. 1903 წელს, ანრი ბეკერელთან ერთად, მათ მიიღეს ნობელის პრემია ფიზიკაში, რადიაციის სფეროში ჩატარებული კვლევებისთვის, ხოლო მარია გახდა პირველი ქალი, რომელმაც ნობელის პრემია მიიღო.
პიერს და მარიას ორი შვილი ჰყავდათ: ირენი და ევა. მიუხედავად მათი ინტენსიური სამეცნიერო მუშაობისა, საკმაოდ დიდი დრო დაუთმეს შვილების აღზრდას. მათი უფროსი ქალიშვილი, ირენ ჯოლიო-კიური, მოგვიანებით, ასევე, გახდა ნობელის პრემიის ლაურეატი.
1906 წელს პიერი ეტლის შეჯახების შემდეგ ტრაგიკულად გარდაიცვალა. მარია ღრმად იყო შოკირებული მისი სიკვდილით, მაგრამ გადაწყვიტა, საერთო ნაშრომზე მუშაობა გაეგრძელებინა. 1911 წელს მან მეორე ნობელის პრემია მიიღო – ამჯერად სუფთა რადიუმის გამოყოფისთვის.
მარიამ კვლევა სიცოცხლის ბოლომდე გააგრძელა. მან დააარსა რადიუმის ინსტიტუტი პარიზსა და ვარშავაში, სადაც მუშაობა და ახალი მეცნიერების აღზრდა. მისმა მუშაობამ უდიდესი წვლილი შეიტანა მეცნიერებისა და მედიცინის განვითარებაში, განსაკუთრებით კი, რადიოთერაპიის სფეროში.
პიერ და მარია კიურების სიყვარულის ისტორია მეცნიერებისადმი საერთო ინტერესის, ერთმანეთის მხარდაჭერისა და სირთულეების დაძლევისა ისტორიაა. მათი სიყვარული და თანამშრომლობა მრავალი თაობის მეცნიერისა თუ, უბრალოდ, შეყვარებული წყვილისთვის მაგალითი გახდა.