საპარსის ევოლუცია ქვის პირიდან ელექტრომოწყობილობამდე
საპარსი ერთ-ერთი ყველაზე მარტივი, მაგრამ მნიშვნელოვანი ნივთია ადამიანის ყოველდღიურობაში და პირადი ჰიგიენის რუტინისთვის შეუცვლელი ატრიბუტიცაა. თუმცა, იმ მარტივ ნივთამდე, რომელიც დღეს ჩვენს აბაზანაში თუ ჩანთაში დევს, კაცობრიობამ გრძელი გზა განვლო — დაწყებული ქვის ბასრი პირებიდან, დამთავრებული „ჭკვიანი“ ტექნოლოგიით აღჭურვილი, მრავალფუნქციური ელექტროსაპარსებით.
ჯერ კიდევ ათასობით წლის წინ, ნეოლითის ხანაში ადამიანები იყენებდნენ დამუშავებულ ქვის პირებს. ეს ბასრი, პრიმიტიული იარაღები სხეულიდან თმის მოსაშორებლად გამოიყენებოდა — ნაწილობრივ ჰიგიენური, ნაწილობრივ კი, რიტუალური მიზნით. მოგვიანებით, ძველ ეგვიპტეში გაპარსვა წმინდა პრაქტიკად ითვლებოდა: ფარაონები და ქურუმები მთელ სხეულს იპარსავდნენ, რაც სისუფთავესთან, წესრიგთან და ღვთაებრივობასთან ასოცირდებოდა. სწორედ მაშინ გამოჩნდა ბრინჯაოსა და სპილენძის პირები — მეტალის პირველი საპარსები კაცობრიობის ისტორიაში.
ბერძნულ და რომაულ ცივილიზაციებში საპარსი პირადი კულტურისა და მოქალაქეობრივი სტატუსის ნაწილი გახდა. კაცის გარეგნობა, წვერის ფორმა და გაპარსვა პირდაპირ მეტყველებდა მის სოციალურ პოზიციაზე. სწორედ ამ პერიოდში გაჩნდა ტონსორების — პროფესიონალი პარიკმახერების ინსტიტუტი. ისინი არა მხოლოდ წვერს პარსავდნენ, არამედ საგანგებო ცერემონიალებსაც ატარებდნენ და მამაკაცის ვიზუალზე, როგორც ხელოვნების ნიმუშზე, ისე ზრუნავდნენ.
საპარსის განვითარების გარდამტეხი ეტაპი ინდუსტრიული რევოლუციისას დადგა. ტექნოლოგიამ შესაძლებელი გახადა ლითნის ერთჯერადი პირების დამზადება. სწორედ ამ დროს, 1901 წელს, ამერიკელმა კინგ კამპ ჟილეტმა შექმნა პირველი უსაფრთხო საპარსი ცვლადი პირით. ამ გამოგონებამ საყოველთაო მოხმარების სტანდარტი შეცვალა — გაპარსვა იქცა მარტივად ხელმისაწვდომ, ინდივიდუალურ პრაქტიკად და არა მხოლოდ სპეციალისტების მონოპოლიად; Gillette-ის ბრენდი კი, დღემდე ასოცირდება ამ ინოვაციასთან.
ელექტრონული ეპოქის დასაწყისში გაჩნდა ახალი ხედვა — მექანიკური მოძრაობის ჩანაცვლება ელექტროძრავით. 1928 წელს ჯეიკობ შიკმა გამოიგონა პირველი ელექტროსაპარსი, რომელსაც აღარ სჭირდებოდა საპნის ქაფი და წყალი. ეს პირადი ჰიგიენის სფეროში ტექნოლოგიური რევოლუცია იყო. მომდევნო ათწლეულებში გამოჩნდა სხვადასხვა ტიპის სისტემები, რომლებიც დღესაც აქტიურად გამოიყენება.
დღეს საპარსები გაცილებით მეტი შესაძლებლობის მქონე ნივთებია, ვიდრე ოდესმე. ისინი წყალგამძლეა, USB-ით იტენება, მობილურით იმართება, აკონტროლებს მოძრაობას, ზოგიერთი კი, სახის კონტურსაც კი სწავლობს. გაპარსვა აღარ არის, უბრალოდ, თმის მოცილება — ეს არის კომფორტის, თავის მოვლის, მოდის და თვითგამოხატვის ნაწილი.