გიორგი ცუცქირიძე: იმ დროს, როცა რადიკალური ოპოდაჯგუფებები და მათი გარე მხარდამჭერები, მაქსიმალურად ცდილობენ ქვეყანაში სიტუაციის აყირავებას, ქვეყანა ყველა საერთაშორისო შეფასებით წინ მიდის
იმ დროს, როცა ქართული რადიკალური ოპოდაჯგუფებები და მათი გარე მხარდამჭერები, მაქსიმალურად ცდილობენ ქვეყანაში სიტუაციის აყირავებას და სისტემური კრიზისის შექმნას, ქვეყანა პრაქტიკულად ყველა საერთაშორისო შეფასებით წინ მიდის, – ამის შესახებ ეკონომისტი გიორგი ცუცქირიძე სოციალურ ქსელში წერს.
მისი თქმით, ამის დადასტურებაა კანადის ფრეიზერის ინსტიტუტის მიერ გამოქვეყნებული მსოფლიოს ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსი, რომლის მიხედვითაც, საქართველო გლობალურ რეიტინგში ორი ადგილით დაწინაურდა და 25-ე ადგილზე გავიდა, ხოლო ევროპაში მე-15-ე ადგილზეა.
„იმ დროს, როცა ქართული რადიკალური ოპოდაჯგუფებები და მათი გარე მხარდამჭერები, მაქსიმალურად ცდილობენ ქვეყანაში სიტუაციის აყირავებას და სისტემური კრიზისის შექმნას, ქვეყანა პრაქტიკულად ყველა საერთაშორისო შეფასებით წინ მიდის.
ამის დადასტურებაა გლობალური კვლევების ერთ-ერთი წამყვანი ცენტრის – კანადის ფრეიზერის ინსტიტუტის მიერ გამოქვეყნებული მსოფლიოს ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსი, რომელიც ზომავს ქვეყნების პოლიტიკას და ინსტიტუტებს ეკონომიკური თავისუფლების მხარდაჭერის ხარისხის მიხედვით. ფრეიზერის ინსტიტუტი არის კანადის საუკეთესო ანალიტიკური ცენტრი და ახლა მე-15-ე ადგილზეა მსოფლიოს ყველა ანალიტიკურ ცენტრს შორის.
ინსტიტუტის მიერ გამოქვეყნებული ეკონომიკის თავისუფლების მსოფლიო ანგარიშის (2023) მიხედვით, საქართველო გლობალურ რეიტინგში ორი ადგილით დაწინაურდა და 25-ე ადგილზე გავიდა, ხოლო ევროპაში მე-15-ე ადგილზეა. ამასთან, იმ საუკეთესო 41 ეკონიმიკას შორის დასახელდა, რომელთაც უმეტესად თავისუფალი ეკონომიკის სტატუსი აქვთ.
ინდექსის მიხედვით, რომელიც კომპოზიტური ხასიათით დგინდება, ეკონომიკური თავისუფლების ქვაკუთხედია პირადი არჩევანი, ნებაყოფლობითი გაცვლა, ბაზრებზე შესვლისა და კონკურენციის თავისუფლება და პიროვნებისა და კერძო საკუთრების უსაფრთხოება. თვალსაჩინოებისათვის, შემაჯამებელი ინდექსის ასაგებად გამოყენებულია ორმოცდახუთი მონაცემთა პუნქტი, გენდერული სამართლებრივი უფლებების შეფასებასთან ერთად, რათა გაიზომოს ქალების ეკონომიკური თავისუფლების იგივე დონე, რაც მამაკაცებს აქვთ. თავის მხრივ, ეკონომიკური თავისუფლების ხარისხი იზომება ხუთ ფართო ზონაში.
არეალი 1: მთავრობის ზომა – როგორც სახელმწიფო ხარჯები, გადასახადები და მთავრობის მიერ კონტროლირებადი საწარმოების ზომა. შეფასებისათვის თუ იგი იზრდება, მთავრობის გადაწყვეტილებების მიღება იკავებს ინდივიდუალურ არჩევანს და მცირდება ეკონომიკური თავისუფლება.
სფერო 2: სამართლებრივი სისტემა და საკუთრების უფლებები – პირთა და მათი კანონიერად შეძენილი ქონების დაცვა არის როგორც ეკონომიკური თავისუფლების, ისე სამოქალაქო საზოგადოების ცენტრალური ელემენტი. მართლაც, ეს არის ხელისუფლების ყველაზე მნიშვნელოვანი ფუნქცია. თუ საკუთრება არ არის დაცული, თუ პირები არ არიან უსაფრთხოდ, თუ სასამართლო სისტემა მიუკერძოებელი არ არის, ან თუ კანონის უზენაესობა დარღვეულია, მაშინ, ისევ, ეკონომიკური თავისუფლება მცირდება.
სფერო 3: ჯანსაღი ფულად-საკრედიტო პოლიტიკა – ინფლაცია არღვევს კანონიერად მიღებული ხელფასისა და დანაზოგის ღირებულებას. ამრიგად, მყარი ფული აუცილებელია საკუთრების უფლებების დასაცავად. როდესაც ინფლაცია არა მხოლოდ მაღალია, არამედ ცვალებადია, ინდივიდებისთვის რთული ხდება მომავლის დაგეგმვა და ამით ეკონომიკური თავისუფლების ეფექტურად გამოყენება.
სფერო 4: საერთაშორისო ვაჭრობის თავისუფლება – საქონლის და სამუშაო ძალის გაცვლის თავისუფლება – მისი ფართო გაგებით, ყიდვა, გაყიდვა, კონტრაქტების დადება და ა.შ. ეკონომიკური თავისუფლების არსი. და ეს თავისუფლება მცირდება, როდესაც სახელმწიფო ვაჭრობის დაბრკოლებები შეუძლებელს ხდის სხვა ქვეყნების ბიზნესებთან და ინდივიდებთან გაცვლას.
სფერო 5: რეგულაცია – მთავრობები არა მხოლოდ იყენებენ უამრავ ინსტრუმენტს საერთაშორისო გაცვლის უფლების შესაზღუდად, მათ ასევე შეუძლიათ დააწესონ მძიმე რეგულაციები, როგორც შიდა, ისე საერთაშორისო ვაჭრობის შესახებ, რომლებიც ზღუდავს გაცვლის, კრედიტის მიღების, დაქირავების ან მუშაობის უფლებას. ვისაც სურს, ან თავისუფლად აწარმოებს თავის საქმეს. როგორც ეს საზღვრები მრავლდება, ეკონომიკური თავისუფლება მცირდება.
ყველაზე რეიტინგული ტოპ ათეულის ქვეყნები არიან – სინგაპური, შვეიცარია, ახალი ზელანდია, შეერთებული შტატები, ირლანდია, დანია, ავსტრალია, დიდი ბრიტანეთი და კანადა.
საქართველო რეიტინგით უსწრებს ისეთ ქვეყნებს, როგორებიცაა – სამხრეთ კორეა (42), საფრანგეთი (47), იტალია (53), მექსიკა (68), ინდოეთი (87), რუსეთი (104), ბრაზილია (90). და ჩინეთი (111).
როგორც ვხედავთ ქვეყანა წინ მიდის ყველა იმ მიმართულებით, რაზეც ოპოზიცია და მათი გარე ლობისტები მუდმივად სპეკულირებენ, იქნება ეს მთავრობის ზომა და ეფექტურობა, სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობა თუ რეგულაციები.
დასკვნის მაგივრად კი ის შეიძლება ითქვას, რომ მიუხედავად ამ რყევებისა, რაც მარტო ბოლო 3 დღეში ქვეყანას 20 მილიონზე მეტი დაუჯდა, ქვეყანა წინ მიდის ხოლო ამ მრყევართა რეიტინგები პირიქით ქვევით, ხალხი ბრძენია და ყველაფერს კარგად ხედავს, ამიტომაც არჩევნებზე არა თუ რაიმე შანსი, სრული ფრუსტრაცია ელოდებათ!
მარტო ამ შეფასებითაც ვხედავთ, რომ საქართველოს ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი უპრობლემოდ ეკუთვნის, ამ რეიტინგებში უკრაინა 112-ე ადგილზეა, ხოლო მოლდოვა 57-ე ადგილზეა!“, – წერს გიორგი ცუცქირიძე Facebook-ზე.