„მეხსიერების მდგრადობა” და სალვადორ დალის დაბადების დღე
1904 წლის 11 მაისს დიდი ესპანელი მხატვარი, მოქანდაკე, რეჟისორი და მწერალი – სალვადორ დალი დაიბადა. ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი მის ნამუშევარს აქვეყნებს.
„მეხსიერების მდგრადობა” სიურეალიზმის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნამუშევარია. მას ხშირად მოიხსენიებენ, როგორც „დნობის საათებს”, „რბილ საათებსა” ან „ნდობის საათებს”. ნახატზე გამოსახულია ოცნების სამყარო, რომელშიც საგნები დეფორმირდება და უცნაური, ირაციონალური ფორმით გამოიფინება. საათები, მყარი საგნები, აუხსნელად დნება განადგურებულ ლანდშაფტში.
როდესაც მხატვარს ნამუშევრის შესახებ კითხვა დაუსვეს, მან მათი მდნარი სტრუქტურა შეადარა მდნარ ყველს და თქვა რომ ისინი „დროის კამერას” აჩვენებენ. ლპობისა და გახრწნის იდეა ყველაზე მეტად ჩანს ოქროს საათში მარცხნივ, რომელსაც ჭიანჭველები ალაგებენ. ჭიანჭველები დალის ხელოვნებაში ხშირად გვხვდება და ჩვეულებრივ გახრწნასა და სიკვდილს უკავშირდება. სცენა იშლება უკაცრიელ ლანდშაფტში, რომელიც სავარაუდოდ შთაგონებული იყო მისი სამშობლოს, კატალონიის სანაპიროთი. კატალონიური ლანდშაფტის გავლენა ნახატის სხვა ელემენტებშიც ჩანს, მხატვარი თავის თავს ნახატის ცენტრში გამოსახავს, უცნაური ხორციანი არსების სახით. დალის აზრით, ავტოპორტრეტი წააგავს კლდეებს კაპ დე კრეუსში, რომელიც ასევე ჩრდილო – აღმოსავლეთ კატალონიაში მდებარეობს.
„მეხსიერების მდგრადობა” პირველად 1932 წელს გამოიფინა ნიუ-იორკში, ჟიულიენ ლევის გალერეაში. 1934 წელს ნახატი ანონიმურად გადაეცა ნიუ-იორკის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმს, სადაც ის დღემდე ინახება“, – აღნიშნულია ქართული სახვითი ხელოვნების მიერ გამოქვეყნებულ ინფორმაციაში.
სურათზე: სალვადორ დალი. „მეხსიერების მდგრადობა“. 1931. ტილო, ზეთი. 24X33. თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი, ნიუ-იორკი.