„საიათ ნოვა – მე გავიღვიძე მეგობრის ჰიჯრით“ – ახალი მეცნიერული წიგნი პოეტის ცხოვრების შესახებ
„საიათ ნოვა – მე გავიღვიძე მეგობრის ჰიჯრით“ – ამ სახელწოდებით თბილისში, მეცნიერული წიგნი რუსულ ენაზე გამოიცა, რომელიც საით ნოვას ცხოვრებასა და მის პოეტურ მემკვიდრეობას გადმოგვცემს.
წიგნის ავტორი მკითხველს, XVIII საუკუნის პოეტ-აშუღის, მუსულმანის, აზერბაიჯანელის, თბილისში სუფიტური ძმობის შეიხის ფსევდონიმით საიათ ნოვას და საკუთარი სახელით – ჰარუთ სეიდის მეცნიერულ კვლევას გადმოსცემს.
მეცნიერული შრომის ავტორები არიან აზერბაიჯანის მოქალაქე საიათ ემირ-ზადე და სარა სარაბლი
წიგნში გადმოცემული დასკვნები, გადმოცემულია საიათ ნოვას – ჰარუთ სეიდის ხელოვნული მემკვიდრეობისგან ღრმა ფილოლოგიური ანალიზი, რომელიც მეცნიერულად არის დასაბუთებული.
მეცნიერულ ნაშრომი მოიცავს საით ნოვას ასზე მეტი სიმღერები.
ავტორის ინფორმაციით, ასეთი სიღრმის მეცნიერული ანალიზი და ასეთი ფართო მასშტაბის, აშუღ-სუფის საიათ ნოვას, ლირიკული მემკვიდრების პრაქტიკაში შესწავლა პირველადაა გამოყენებული.
ამ კვლევის დიდი მნიშვნელობა არის ის, რომ ის პირველად, კვლევის ისტორიაში უზრუნველყოფს საიმედო ბიოგრაფიის საფუძველს პოეტის ლექსებიდან.
მკითხველი შეიტყობს, თუ როგორ იზრდებოდა და ვითარდებოდა საიათ ნოვა, როგორი განათლება მიიღო, როგორ მოხდა წლების წინ ტიფლისში, რომელ რელიგიურ აღმსარებლობას მიეკუთვნებოდნენ ის და მისი მშობლები, როდის დაიწყო მან ლექსების წერა, ვინ იყო მისი დამრიგებელი, რისთვის მიდიოდა ის სამოგზაუროდ ინდოეთში, რატომ იყო საიათ ნოვა ბრალდებული „ქიუფურში“ , როგორ აღმოჩნდა ის სომხურ მონასტერში და ბევრი სხვა.
ლექსი „ვუჯუთნამე“, რომელმაც ადრე არ მიიპყრო მკვლევარების ყურადღება, წარმოადგენს ფასდაუდებელ მასალას პოეტის ბიოგრაფიის შესასწალად.
ის გვაძლევს საშუალებას პასუხი გავცეთ ბევრ ბუნდოვან და ზოგჯერ დღემდე სადაო საკითხებზე. ის არა მხოლოდ გვაძლევს საშუალებას განვსაზღვროთ პოეტის ეროვნება, არამედ ვასკვნით, რომ ის ბავშვობაში იცავდა მუსულმანურ მარხვას, ცხოვრობდა კეთილდღეობაში, სწავლობდა მუსიკას, ტკბებოდა საადი შირაზის აზრებით, იმყოფებოდა ინდოეთში; როდესაც შეიცნო სუფიტური გზის „სიმწარე“, აღდგა „მფრინავის“ ( სუფიტური მეტაფორა) სულიერ დონეზე.
ამასთან ერთად, ეს ლექსი გვაძლევს საშუალებას მისი ცხოვრების ამსახველი ეპიზოდების დასადასტურებლად.
მასში, როგორც ფოკუსში, ბევრი ბიოგრაფიულმა ცნობები შეიკრიბა. ის წარმოადგენს, პოეტის მთლიან ავტობიოგრაფიულ დოკუმენტს.
