„ბადრიმ არ იცოდა, რომ ჩვენ ვყიდდით უნივერმაღ „თბილისს” „კოპელას” მეშვეობით!”
ჯოუ სმოუჰას მიერ ვანო ჩხარტიშვილის დაკითხვის სკანდალური დეტალები
ნუთუ, წლების განმავლობაში არასდროს გაგჩენიათ კითხვა, რა ბედი ეწია თავისუფლების მოედანზე მდებარე უნივერმაღ “თბილისს”? ქალაქის ცენტრალური გამზირის შუაგულში მდებარე შენობას, რომელიც დღემდე ტომრებშემოხვეულია და დედაქალაქის იერსახეს ამახინჯებს?
ამ კითხვაზე პასუხის ძიება 2012 წლის მაისში, ხელისუფლებაში ჯერ კიდევ „ნაციონალური მოძრაობის“ ყოფნის დროს დავიწყეთ, როცა პარლამენტმა მიიღო ცვლილებების პროექტი “ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ“კანონში და რომელიც თბილისში არსებულ დაუმთავრებელ შენობებს ეხებოდა.
“ვერსიამ” ახალი კანონპროექტი “ცეკავშირისა” და უნივერმაღ “თბილისის” შენობების ფონზე განიხილა. “ცეკავშირთან” დაკავშირებით, ყველა დეტალი ოპერატიულად და შეუფერხებლად გავარკვიეთ. აი, უნივერმაღ “თბილისის” გასხვისებასთან დაკავშირებით საჭირო დოკუმენტი კი არა, არცერთ სახელმწიფო უწყებაში ქაღალდის ნაგლეჯიც არ აღმოჩნდა! ის, რისი გარკვევაც 2012 წლის მაისში შეუძლებელი იყო, 2016 წელს ინგლისის სამეფო სასამართლოს დასკვნაში წავაწყდით და ისიც ვანო ჩხარტიშვილის საქმეში. მართლმსაჯულების მაღალი სასამართლოს (სამეფო სასამართლოს) კანცლერის განყოფილების მოსამართლე პიტერ სმითმა განიხილა საქმე, რომელიც “ბლუ ტროპიკისა” და “კოპელა ვენჩერს ლიმიტედის” სარჩელს ეხებოდა ბიზნესმენ ვანო ჩხარტიშვილის წინააღმდეგ. ინგლისის სასამართლომ ეს კომპანიები დაზარალებულად ცნო, ხოლო ჩხარტიშვილს მატერიალური ზარალის ანაზღაურება დააკისრა. ბადრი პატარკაციშვილის ოჯახის ინტერესებს ადვოკატები – ლაშა ბირკაია და კობა კვანტალიანი იცავენ. ამჯერად ამ გახმაურებული საქმის მხოლოდ ერთ ეპიზოდზე გავამახვილებთ ყურადღებას, რომელიც თბილისის ცენტრში, რუსთაველის გამზირზე მდებარე უნივერმაღ “თბილისის” გასხვისებას ეხება.
ივანე ჩხარტიშვილი ადვოკატმა ჯოუ სმოუჰამ დაჰკითხა. გთავაზობთ ჩხარტიშვილის დაკითხვის სტენოგრამას მცირეოდენი შემოკლებით. კითხვა-პასუხის სტილი დაცულია:
კითხვა: ბ-ნო ჩხარტიშვილო, გადავიდეთ სუპერმარკეტზე, რომელიც ზოგიერთგან მოხსენიებულია, როგორც “უნივერმაღი”. რეალურად, ჩვენ განვიხილავთ სამ ქონებას, რომელიც ერთმანეთთანაა დაკავშირებული და რომლებიც შეძენილ იქნა ერთსა და იმავე თარიღში – 2004 წლის 30 დეკემბერს.
პასუხი: დიახ.
კითხვა: უნივერმაღი და პლუს ორი მიწის ნაკვეთი, ხომ?
პასუხი: დიახ.
კითხვა: სამივეს ნასყიდობის თანხა ჯამში, 1.2 მილიონი აშშ დოლარი იყო?
პასუხი: დიახ.
კითხვა: ეს ქონებები შეძენილ იქნა “კოპელას” მიერ, ხომ?
პასუხი: დიახ…
კითხვა: ბ-ნო ჩხარტიშვილო, შეგიძლიათ წაიკითხოთ მე-3 ნაწილის პირველი სამი წინადადება? „ეს ნაწილი აღწერს ფაქტებს, რომლებიც ეხება ერთობლივი საქმიანობის ფარგლებში, „კოპელა ვენჩერს ლიმიტედის სახელზე” რეგისტრირებული უძრავი ქონებების შეძენას, მართვასა და გაყიდვას“. თუ შეიძლება შევხედოთ 3.2-ის პირველ წინადადებას, სადაც წერია, რომ „უნივერმაღთან” დაკავშირებით ამხანაგობის წევრებს შორის შედგა შემდეგი ზეპირი შეთანხმება, რომლითაც ერთობლივი საქმიანობის ფარგლებში, 900 000 აშშ დოლარად შეიძენდნენ უნივერმაღს. ეს არის ის, რაც წერია საქართველოში მიმდინარე პროცესზე თქვენს სარჩელში. უარყოფთ, რომ ეს ასეა?
პასუხი: არა, მე არ უარვყოფ არაფერს. უბრალოდ, მე ვიყიდე, მე გადავიხადე ფული და მხოლოდ მას შემდეგ, რაც გადავიხადე ფული და შევიძინე, შევთავაზე ბადრის.
მოსამართლე პიტერ სმითი: რა თანხა გადაიხადეთ?
პასუხი: ჩემი კუთვნილი ფული გადავიხადე და შემდეგ დავფარე ეს თანხა 2006 წელს.
ადვოკატი ჯოუ სმოუჰა: ეს არ არის სიმართლე. თქვენ ეს ისტორია გამოიგონეთ იმ მიზეზით, რომ ცდილობთ ამ პროცესზე ამტკიცოთ, რომ უნივერმაღის გარიგება მხოლოდ თქვენ ერთს გეხებოდათ. სინამდვილეში, შეძენა განხორციელებულ იქნა იგივე საფუძვლით, როგორც სხვა გარიგებების შემთხვევაში იყო. ბადრიმ გადაიხადა შეძენის ფასი და მოგება უნდა განაწილებულიყო შეთანხმებული საფუძვლით. ხომ ასეა?
პასუხი: არა, ეს ასე არაა. მე გადავიხადე ფული ჩემი პირადი რესურსით და არ არსებობს რაიმე წყარო, რაც დაადასტურებდა, რომ ეს ბადრის ფული იყო.
კითხვა: მეორე ჩვენებაში თქვენ ამტკიცებთ, რომ ანგარიშსწორება მოხდა ნაღდი ფულით.
პასუხი: ნაწილი გადავიხადე ნაღდი ფულით, მეორე ნაწილისთვის გამოვიყენე ბანკიდან აღებული სესხის თანხა და 2006 წელს დავფარე ეს თანხა ბანკში… არ ყოფილა გამოყენებული ბადრის არცერთი დოლარი ამ საქმეში და ამას ვაცხადებ სრული პასუხისმგებლობით.
კითხვა: მოდით, შევხედოთ თქვენი ნათქვამის ყველა ასპექტს. ამბობთ, რომ გადაიხადეთ 450 000 აშშ დოლარი ნაღდი ფულით, რომელსაც ინახავდით თქვენს სეიფში.
პასუხი: დიახ, მე ვიჯექი ბანკში და ეს ფული მქონდა ბანკში.
კითხვა: ბანკში?
პასუხი: დიახ, მე ვმუშაობდი ბანკში და მქონდა ჩემი ოფისი ბანკში, რადგან ბანკის ერთ-ერთი აქციონერი ვიყავი. სხვადასხვა დროს ვიყავი სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე, დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარე და ვმუშაობდი ამ ბანკში.
კითხვა: ამტკიცებდით, რომ ეს თანხა ინახებოდა თქვენი ოფისის სეიფში.
პასუხი: დიახ.
კითხვა: თქვენ ეს ამბავი იმ მიზეზით გამოიგონეთ, რომ არ გაქვთ თანხის გადარიცხვის ქვითარი.
პასუხი: მე გადავიხადე ეს თანხა. ის გადარიცხულ იქნა ბ-ნი ქავთარაძის ანგარიშზე და შემდეგ დავფარე ეს თანხა. ასე რომ, თუ ეს ბადრის ფული იყო, ან უნდა არსებობდეს რაიმე დამადასტურებელი დოკუმენტი, რომ ეს თანხა ბადრისგან იყო, ან რომ მან დაფარა ეს თანხა ბანკში ან სადმე სხვაგან, მაგრამ ასეთი დოკუმენტი არ არის.
კითხვა: თქვენ პირადად აიღეთ ეს ფული სეიფიდან?
პასუხი: დიახ, ეს ჩემი პირადი სეიფია…
მოსამართლე პიტერ სმითი: უკაცრავად, აქედან თქვენ გადაიხადეთ 450 000 ნაღდი ფულით, რომელიც აიღეთ თქვენი სეიფიდან, სწორია? და ის მიცემულ იქნა ბ-ნ ქავთარაძეზე, რომ მომხდარიყო ბანკში ფულის გადახდა და თქვენ წაყევით მას ფულის გადასახდელად, ასეა?
პასუხი: არა, მე არ წავყოლილვარ. მე დავრჩი ჩემს ოფისში და ის წავიდა, რომ თვითონ გადაეხადა.
ბ-ნი პიტერ სმითი: თქვენ დარჩით თქვენს ოთახში. მან აიღო ქვითარი, მაგრამ თქვენ არ მიგიღიათ ქვითარი არც მისგან (ქავთარაძისგან) და არც ბანკისგან, სწორია?
პასუხი: არა, ქავთარაძე ასრულებდა ძალიან ბევრ ოპერაციას და ეს იყო ერთ-ერთი ჩვეულებრივი ოპერაცია.
ბ-ნი პიტერ სმითი: შემდეგ მან გამოიტანა სესხი, რომელზეც ამბობთ რომ პირადად ჩადექით თავდებში და თქვენ არ შეგიდგენიათ არც სესხის და არც თავდებობის ხელშეკრულება, რადგან ამბობთ, რომ თავდებობა ზეპირი ფორმით იყო. (პაუზა) როგორც ჩანს, ეს ძალიან გრძელი პასუხია მარტივ შეკითხვაზე.
პასუხი: არა, ჩვენ არ შეგვიდგენია თავდებობის დოკუმენტი, რადგან როგორც უკვე ვუთხარი თქვენს უმაღლესობას, ეს მიღებული პრაქტიკა იყო. ჩვენ ვიყავით რეალური მესაკუთრეები და ჩვენ ვმართავდით ბანკს. ასე რომ სიტყვიერი ბრძანებებით, მენეჯმენტი გასცემდა ხოლმე ამ სესხებს და ეს არ მომხდარა მხოლოდ ამ შემთხვევაში, ასე ხდებოდა ბევრ სხვა შემთხვევაშიც. ამიტომ ბანკის ფასიც, ბანკის აქციებიც შემცირდა ასეთი პრაქტიკის გამო, მაგრამ რეალურად ასეთი იყო პრაქტიკა იმ დროისთვის და ჩვენ მას ხშირად ვიყენებდით.
ბ-ნი პიტერ სმითი: და თქვენ არ წარმოგიდგენიათ არანაირი საბანკო დოკუმენტი ამის გასამყარებლად, ხომ ასეა?
პასუხი: მე არ წარმომიდგენია დოკუმენტი, რადგან არ მივიჩნიე საჭიროდ მისი წარმოდგენა. მე დავფარე ეს თანხა და ეს საჯარო ინფორმაციაა… არ ჩავთვალე საჭიროდ, რომ წარმომედგინა.
ბ-ნი პიტერ სმითი: გესმით, რომ თქვენი ვალდებულებაა, ამ პროცესზე წარმოადგინოთ დოკუმენტები, რომლებიც შეეხება დავას?
პასუხი: დიახ.
ბ-ნი პიტერ სმითი: მითხარით, რატომ არ წარმოგიდგენიათ არცერთი დოკუმენტი, რომელიც დაასაბუთებდა თქვენს ნათქვამს?
პასუხი: მე არ ვიცოდი, რომ საჭირო იყო წარმომედგინა დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს ჩემ მიერ ამ სესხის დაფარვას… არ არის პრობლემა, შესაძლებელია ამ გარიგებების დამადასტურებელი დოკუმენტების მოპოვება.
ბ-ნი პიტერ სმითი: უკვე ძალიან გვიანაა. თქვენი დაკითხვა დაახლოებით ნახევარ საათში დასრულდება. ალბათ ხვდებით, ბ-ნი სმოუჰა იტყვის, რომ თქვენ არ წარმოგიდგენიათ დოკუმენტები, რადგან ასეთი დოკუმენტები არ არსებობს და თქვენ ეს ყველაფერი გამოიგონეთ. რას უპასუხებთ ამაზე?
პასუხი: ვიტყვი, რომ ეს სიმართლე არაა. სინამდვილეა ის, რაც მე მოვყევი. მე გადავიხადე ფული, მე დავფარე სესხი და განზრახ არ ყოფილა, რომ მიმეჩქმალა ან მეცადა ამ დოკუმენტების დამალვა.
ბ-ნი პიტერ სმითი: როდის იყავით დეპუტატი, რომელ წლებში?
პასუხი: 2004-2008 წლებში.
ბ-ნი პიტერ სმითი: თუ სეიფში ინახავდით 450 000 აშშ დოლარს ნაღდი ფულით, როგორც საჯარო მოხელეს, არ გქონდათ ამის დეკლარირების ვალდებულება?
პასუხი: იმ პერიოდში მე არ ვიყავი საჯარო მოხელე. ასე რომ არ მქონდა დეკლარაციის შევსების ვალდებულება.
ბ-ნი პიტერ სმითი: ეს რა, დეპუტატს არ ეხება?
პასუხი: ეხება, მაგრამ მე შევავსე დეკლარაცია, რომელშიც მივუთითე 2005 წლის ქონებრივი მდგომარეობა.
ადვოკატი ჯოუ სმოუჰა: მიხვდით, რომ მოსამართლემ გამოავლინა პრობლემა თქვენს ისტორიასთან დაკავშირებით?
პასუხი: დიახ.
კითხვა: რადგან თქვენ ახლა ამტკიცებთ, რომ შეავსეთ მხოლოდ 2005 წლის ქონებრივი დეკლარაცია…
პასუხი: დიახ.
კითხვა: სინამდვილეში, თქვენ შეავსეთ ქონებრივი დეკლარაცია ყველა იმ წლისთვის, როცა იყავით დეპუტატი.
პასუხი: დიახ.
კითხვა: თქვენ შეავსეთ 2004 წლის ქონებრივი დეკლარაცია, სანამ იყიდდით უნივერმაღს და თქვენ შეავსეთ ქონებრივი დეკლარაცია 2005 წლისათვის მას შემდეგ, რაც იყიდეთ უნივერმაღი, ასე არაა?
პასუხი: დიახ.
კითხვა: 2004 წლის ქონებრივ დეკლარაციაში მიუთითეთ, რომ გქონდათ ნაღდი ფული და თანხა ბანკში, დაახლოებით, 100 000 აშშ დოლარი.
პასუხი: დიახ.
კითხვა: 2005 წლის ქონებრივ დეკლარაციაში, უნივერმაღის ნასყიდობის შემდეგ, თქვენ არ გიხსენებიათ უნივერმაღი არც იმ ნაწილში, რომელიც ეხებოდა უძრავი ქონების საკუთრებას და არც იმ ნაწილში, რომელიც მიუთითებდა საწარმოს მესაკუთრეობას.
პასუხი: დიახ, კიდევ ერთხელ ვადასტურებ, რომ ეს გავაკეთე ჩემს იურისტებთან კონსულტაციის შედეგად და ეს 100%-ით შეესაბამება ქართულ კანონმდებლობას, რადგან მე არ ვიყავი ამ ქონებების რეგისტრირებული ბენეფიციარი მესაკუთრე. ეს ყველაფერი გავაკეთე კანონთან შესაბამისობით. დიახ, სწორედ ეს იყო ოფშორული კომპანიის შექმნის ძირითადი იდეა, რადგან მე ვიყავი პოლიტიკოსი, მაგრამ რა თქმა უნდა, ყოველთვის ვიხდიდი გადასახადებს.
მოსამართლე პიტერ სმითი: ბ-ნი სმოუჰა ამბობს, რომ თქვენ დაადეკლარირეთ 2004 წელს ნაღდი ფული და საბანკო შენატანი, დაახლოებით, 100 000 აშშ დოლარის ოდენობით. თუ ეს დაადეკლარირეთ, რატომ არ დაადეკლარირეთ 450 000 აშშ დოლარი, რომელიც ინახებოდა სეიფში?
პასუხი: მე მოვიქეცი ისე, როგორც იურისტებმა მითხრეს. არ იყო სავალდებულო და ამიტომაც არ გამიკეთებია ეს.
ბ-ნი პიტერ სმითი: თქვენ რა, სერიოზულად მეუბნებით, რომ იურისტებმა გითხრეს, რომ თუ ნაღდი ფული ინახება სეიფში, თქვენ ის არ უნდა დაადეკლარიროთ? ეს თქვენი სერიოზული პასუხია?
პასუხი: როდესაც შევავსე ეს დეკლარაცია, მასში მივუთითე ყველაფერი, რაც მქონდა. იმ მომენტისთვის, როცა გადავიხადე ეს თანხა, არ გამაჩნდა ვალდებულება, შემევსო დეკლარაცია…
ადვოკატი ჯოუ სმოუჰა: მინდა, რომ აბსოლუტურად გასაგებად გითხრათ. მე ვვარაუდობ, რომ იმის მიზეზი, თუ რატომ არ დაადეკლარირეთ ასეთი მოცულობის თანხა ქონებრივ დეკლარაციაში არის ის, რომ თქვენ არ გქონიათ ამ მოცულობის ნაღდი ფული და არაფერი მსგავსი სეიფში! თქვენ არასოდეს გადაგიხდიათ ასეთი ნაღდი ფული უნივერმაღში ან მიწის ნაკვეთებში…
კითხვა: თქვენ ამტკიცებთ, რომ “კოპელას” არანაირი შეხება არ ჰქონდა ბადრისთან, მაგრამ თქვენი ჩვენების მიხედვით, ბადრის უთხარით, რომ უნივერმაღი გაიყიდა 12.275 მილიონად.
პასუხი: დიახ, მე ვუთხარი ბადრის ამის შესახებ და არა მხოლოდ ბადრის. მთელმა საქართველომ იცოდა ამ გარიგების შესახებ.
კითხვა: დაელაპარაკეთ თუ არა ბადრის გადასახადის მოცულობაზე, რომელიც გადახდილ იქნა გაყიდვისას.
პასუხი: არა. ბადრი მყიდველს არასოდეს შეხვედრია.
კითხვა: თქვენი ინფორმაციით, იცოდა თუ არა ბადრიმ, რომ უნივერმაღი ეკუთვნოდა “კოპელას”?
პასუხი: ჩვენ საერთოდ არ გვილაპარაკია, რომელი კომპანიით გაკეთდა ეს, რადგან ბადრის მიაჩნდა, რომ ეს ჩემი აქტივი იყო და ჩვენ არ განგვიხილია, ეს “კოპელათი” იყო, თუ სხვა კომპანიით… ბადრიმ არ იცოდა, რომ ჩვენ ვყიდდით უნივერმაღს “კოპელას” მეშვეობით.
კითხვა: ეს არ არის პასუხი ჩემს შეკითხვაზე.
პასუხი:მან არ იცოდა.
კითხვა: დაელაპარაკეთ თუ არა ბადრის იმასთან დაკავშირებით, თუ სად გადაირიცხებოდა გაყიდვიდან მიღებული შემოსავალი?
პასუხი: არა.
კითხვა: გაყიდვა მოხდა 2007 წლის 17 აგვისტოს.
პასუხი: დიახ.
კითხვა: 10 მილიონი აშშ დოლარი გადაერიცხა “კოპელას”.
პასუხი: დიახ, “კოპელას”, მაგრამ “კოპელას” ბრძანებით, ეს თანხა გადარიცხულ იქნა სხვა ანგარიშზე. ფული არ გადარიცხულა “კოპელას” ანგარიშზე.
კითხვა: 2007 წლის 17 აგვისტოს, ფული გადაერიცხა “კოპელას”. 2007 წლის 30 აგვისტოს, თქვენ ეს ფული “კოპელადან” გადაარიცხინეთ სეიშელის კუნძულებზე რეგისტრირებულ თქვენს კომპანიაზე – “სონატა ალიანს ინქზე”.
პასუხი: დიახ, ჩემი ბრძანებით მოხდა ეს.
კითხვა: თქვენ არ გითქვამთ ბადრისთვის, რომ ამას აკეთებდით?
პასუხი: არა.
კითხვა: თქვენ არ გქონდათ ამის გაკეთების უფლებამოსილება?
პასუხი: მე არც ამის ვალდებულება მქონია და არც ბადრის უკითხავს ამის შესახებ.
კითხვა: და თქვენ იცოდით, რომ ამის უფლება არ გქონდათ, ხომ?
პასუხი: მე ზუსტად ვიცოდი, რომ ეს ჩემი კომპანია იყო და რომ კანონის ფარგლებში ვმოქმედებდი…
მაია მიშელაძე,
გაზეთი “ვერსია”