ჰერაკლიონი – დაკარგული ქალაქი, რომელიც წყალმა შთანთქა
ოდესღაც ხმელთაშუა ზღვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სავაჭრო პორტი, დღეს კი, წყალქვეშ მოქცეული იდუმალი ქალაქი – ეს ჰერაკლიონია. საუკუნეების განმავლობაში მისი არსებობა ლეგენდად ითვლებოდა, სანამ მეცნიერულმა აღმოჩენებმა ეს საოცარი ქალაქი კვლავ დღის შუქზე არ გამოიტანეს.
ჰერაკლიონი ძვ. წ. VIII საუკუნიდან ეგვიპტის უმნიშვნელოვანესი საპორტო ქალაქი იყო. იგი მდებარეობდა ნილოსის დელტასთან ახლოს და წარმოადგენდა ეგვიპტელთა ერთ-ერთ მთავარ სავაჭრო ცენტრს, სადაც ბერძნები, ფინიკიელები და სხვა ხალხები თავიანთ საქონელს ცვლიდნენ. სახელწოდება „ჰერაკლიონი“ ქალაქმა მთავარი ტაძრის გამო მიიღო, რომელიც ბერძნული მითოლოგიის გმირს, ჰერაკლეს ეძღვნებოდა.
XIII საუკუნეში ჰერაკლიონი სრულიად ჩაიძირა. ისტორიკოსები ამ ფაქტს რამდენიმე მიზეზით ხსნიან:
- მიწისძვრა და ცუნამი – ქალაქი მდებარეობდა ზღვისპირა დაბლობზე, რაც მას სტიქიური უბედურებების მიმართ დაუცველს ხდიდა.
- ნაკლებად მყარი ნიადაგი – მიწისქვეშა რყევებმა გამოიწვია ქალაქის ნიადაგის დაშლა, რის შედეგადაც იგი წყალმა შთანთქა.
- კლიმატური ცვლილებები და ზღვის დონის მატება – დროთა განმავლობაში ეს ფაქტორებიც მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა.
1999 წელს ცნობილი არქეოლოგი ფრანკ გოდიო და მისი ჯგუფი ხმელთაშუა ზღვაში, აბუქირის ყურეში, წყალქვეშა კვლევებისას შემთხვევით წააწყდნენ უძველეს ნანგრევებს. ეს აღმოჩენა არქეოლოგიის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გამარჯვება იყო.
მკვლევრებმა ქალაქში აღმოაჩინეს: გიგანტური ქვის ქანდაკებები, რომლებიც ძველი ტაძრების შესასვლელებს ამშვენებდა; ძვირფასი სამკაულები და მონეტები, რომლებიც სავაჭრო ცენტრის მნიშვნელობაზე მეტყველებს; უზარმაზარი სტელები (წარწერიანი ქვის ფილები), რომლებიც ქალაქის ისტორიას ასახავს; გემები და ანკესები, რაც ადასტურებს, რომ ჰერაკლიონი სავაჭრო და საზღვაო ცენტრი იყო.
დღეს ჰერაკლიონი კვლავ წყალქვეშაა, თუმცა მისი საოცარი მემკვიდრეობა პერიოდულად დღის შუქზე ჩნდება. წყალქვეშა არქეოლოგიური ექსპედიციები კვლევას აგრძელებენ, ხოლო აღმოჩენები მუზეუმებში ინახება.
ჰერაკლიონი ნამდვილი მტკიცებულებაა იმისა, რომ ისტორია სრულად არ იკარგება – იგი ყოველთვის პოულობს გზას, რომ, ამა თუ იმ ფორმით, დაგვიბრუნდეს.
