რამაზ საყვარელიძე: მრჩება შთაბეჭდილება, რომ დგება დრო, როცა “ქართული ოცნებისთვის” უფრო ხელსაყრელი იქნება ვადამდელი არჩევნები
“ჩემი აზრით, მმართველი პარტიისა და ოპოზიციის დაპირისპირების სერიოზულად მიღება არასერიოზული გადაწყვეტილებაა. რაც საქართველოში ხდება, არ არის პოლიტიკური კრიზისი კლასიკური გაგებით”, – ასე აფასებს ქვეყანაში განვითარებულ პოლიტიკურ პროცესებს პოლიტოლოგი, რამაზ საყვარელიძე “კვირის პალიტრასთან” ინტერვიუში.
მისივე თქმით, პოლიტიკური კრიზისია იმ შემთხვევაში, როცა ვერ იღებენ პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებს, ქვეყანაში კი მსგავსი პრობლემა არ არსებობს.
“ვფიქრობ, ევროპელებიც და ამერიკელებიც შეცდომას უშვებენ, როცა ამხელა დროსა და ძალისხმევას ხარჯავენ იმ ე.წ. პოლიტიკურ კრიზისზე, რომელიც კრიზისად ვერც განიხილება. ევროპელებმაც და ამერიკელებმაც თქვეს, რომ საქართველოში დესტაბილიზაციით დაინტერესებულია რუსეთი – ეს მთელი მსოფლიოს გასაგონად ითქვა და როგორ ფიქრობთ, რუსეთში ეს ვერ გაიგონეს? მას შემდეგ, რაც ევროპელების მისიის პირველი ცდა ჩავარდა, რუსულ მასმედიაში ატყდა დიდი ზარ-ზეიმი, რუსმა ანალიტიკოსებმა ევროპელებს დაუწყეს ჭკუის სწავლება, როგორ წარმართონ მოლაპარაკება და ა.შ. ცხადია, რომ დანიელსონის პირველი უშედეგო ვიზიტი რუსეთში ძალიანაც მოეწონათ, ამის სათავისოდ გამოყენება სცადეს და ჯერჯერობით ამ პროცესში წარმატებასაც აღწევენ – საქართველოში ისევ დაძაბულობაა.
ევროპული დიპლომატიის არაეფექტიანობის წარმოსაჩენად ამუშავებულია კრემლის პროპაგანდის მანქანა. ვფიქრობ, რუსეთი ახლა უფრო მეტად ეცდება, საქართველოში გაგრძელდეს ესკალაცია და ამის აღმოსაფხვრელად დასავლური ისტებლიშმენტის მცდელობა წარუმატებლად დასრულდეს.
ამხელა ხმაურის ატეხა ევროპასა თუ ამერიკაში, ჩემი აზრით, რუსულ წისქვილზე ასხამს წყალს. მათ შეძლოთ საერთოდ უყურადღებოდ დაეტოვებინათ ჩვენი შიდა პოლიტიკური პროცესი, მოეხსნათ რადარებიდან ამ საკითხის აქტუალობა და ეს ვითარებაც ნელ-ნელა ჩაცხრებოდა. ჩემი აზრით, საქართველოს მმართველი პარტიისა და ოპოზიციის დაპირისპირების სერიოზულად მიღება უკვე არასერიოზული გადაწყვეტილებაა. რაც საქართველოში ხდება, არ არის პოლიტიკური კრიზისი კლასიკური გაგებით. პოლიტიკური კრიზისია იმ შემთხვევაში, როცა ვერ იღებენ პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებს, ჩვენთან კი მსგავსი პრობლემა არ არსებობს. რაც დღეს ხდება, არის პოლიტიკური სუბიექტების ურთიერთობაში წარმოქმნილი კრიზისი. ევროპელებიც და ამერიკელებიც ამბობენ, რომ არჩევნები არ გაყალბებულა, მისი შედეგებიც ლეგიტიმურია, ესე იგი ოპოზიციის ბოიკოტი და ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნა მხოლოდ ახირებაა და რატომ უნდა ხარჯავდნენ ჩვენი პარტნიორები ამდენ დროსა და ენერგიას მათი ახირების გამო, არ მესმის…
თუ, როგორც ბოლო კვლევით ვნახეთ, 7%-ით მხარდაჭერილ ჯგუფს არ უნდა პარლამენტში შესვლა და მას ემატება დანარჩენი 7%-იანი ოპოზიცია, ეს რატომ უნდა იქცეს ქვეყნის პრობლემად?! ნუ შევლენ, ბატონო! ამას, ბოლოს და ბოლოს ის მოჰყვება, რომ პოლიტიკური ველიდან გაქრებიან და და დაე, გაქრნენ, რადგან თვითონ გადაწყვიტეს ასე…
თუკი სოციალურ-ეკონომიკურ პრობლემებს დროზე არ მოევლება, გეთანხმებით, რომ ამას შეიძლება კრიზისი მოჰყვეს, მაგრამ ეს მოხდება იმის მიუხედავად, იქნება ოპოზიცია პარლამენტში თუ არა. პარტიების ურთიერთობის გარეშეც იქნება პრობლემები, თუ ადამიანებს არ მიეცათ ნორმალურად ცხოვრების საშუალება. პანდემიის გამო შექმნილი სოციალურ-ეკონომიკური ვითარება ისეთ ქვეყნებშიც კი მძიმეა, როგორიც საფრანგეთი და გერმანიაა და ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეებმა ეს იციან. მათ ისიც იციან, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” მიტინგებით მათი პრობლემები ვერ მოგვარდება, მით უფრო, რომ არც ეს ძალა და არც სხვა რომელიმე ოპოზიციური პარტია ამ პრობლემების გადაჭრაზე არ ელაპარაკება საზოგადოებას. ოპოზიციამ მიიღო მანდატები, არჩევნების გაყალბებაზეც კი ვეღარ ლაპარაკობენ და მაინც გაიძახიან, პარლამენტში არ შევალთო. ამაზე სულელური ვითარება მსოფლიოს პოლიტიკის ისტორიაში ძნელად მოიძებნება. რატომ უნდა გავუწიოთ მათ ახირებას ანგარიში? ოპოზიცია იმ ბავშვის მდგომარეობაშია, რომელიც ამბობს, გამდის და ვტირიო… სამწუხაროდ, აი, ასეთი ოპოზიციის წისქვილზე დაასხა წყალი დასავლეთმა და მას ასეთი დაუფიქრებლობა არ ეკადრება…
რაც შეეხება მართლმსაჯულების სფეროს, ვფიქრობ, საქართველოში ყველა ვთანხმდებით, რომ ეს მართლაც დიდი პრობლემაა და აუცილებელია ამ სფეროს რეფორმა, ასე რომ, ჩვენს დასავლელ პარტნიორებს ახალი არაფერი უთქვამთ. ჩემთვის სიახლე იქნებოდა, თუ ისინი შემოგვთავაზებდნენ გზას, ძირფესვიანად როგორ უნდა შეიცვალოს სასამართლო სისტემა. როდესაც 2012 წელს ხელისუფლება შეიცვალა, ახალმა ძველისგან მემკვიდრეობად მიიღო სასამართლოში ფესვგადგმული ერთი დიდი კლანი, რომელთან შუბლით შეჯახებაც მთელი სასამართლო სისტემის არევას, ჯანყს ნიშნავდა.
ვფიქრობ, ამისთვის თავის ასარიდებლად გადაწყვიტეს ამ ე.წ. მურუსიძის მოდელის შექმნა, მაგრამ გავიდა დრო, ვითარება შეიცვალა, “მურუსიძის მოდელი” კი კვლავ დარჩა, რაც მიუღებელია. სწორედ ეს მოდელი უნდა შეიცვალოს და მე ვეთანხმები ჩვენს პარტნიორებს, რომ ეს უნდა მოხდეს სწრაფად… დასავლეთისგან ჩვენ გამოცდილებით დახმარება გვჭირდება.
ჩემი აზრით, ბევრი თემაა, რომლებზეც შეიძლება მოლაპარაკება და შეთანხმებაც, რაც ქვეყნის დემოკრატიულ წინსვლას შეუწყობდა ხელს, მაგრამ თუ ვიგულისხმებთ, რომ ოპოზიცია თავისი ახირებით რუსულ წისქვილზე ასხამს წყალს არა შემთხვევით, არამედ გააზრებულად და მოქმედებს რუსული გავლენით, მაშინ ისიც უნდა ვივარაუდოთ, რომ რუსეთი და მისი გავლენით მოქმედი პოლიტიკური ძალები შეეცდებიან, შეთანხმებას ხელი შეუშალონ და ევროპული დიპლომატია კიდევ ერთხელ წარმოაჩინონ უშედეგოდ. ძალიან კმაყოფილი ვიქნები, თუ ვცდები და პროცესები სხვანაირად წარიმართება…
რაც შეეხება “ეროვნულ-დემოკრატიულმა ინსტიტუტის” (NDI) კვლევებს, კვლევის ასეთი შედეგი მოსალოდნელი იყო, რადგან ბოლო ხანს აშკარაა, რომ ჩვენი საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილისთვის მთელი პოლიტიკური სპექტრია მიუღებელი. განსაკუთრებით აშკარაა ოპოზიციის რეიტინგის ვარდნა და ამ ვითარებაში დამაფიქრებელი, გასაკვირი, არალოგიკურიც კია მათ მიერ ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნა. ერთადერთი მოტივი შეიძლება იყოს ის, რომ მათი მიზანია მუდმივად იყვნენ უკმაყოფილონი, დარჩნენ ქუჩაში და არყიონ ქვეყანა. როგორც ჩანს, მათ სურთ, ეს პროცესი გაგრძელდეს უკუნითი უკუნისამდე ან მანამდე, ვიდრე ძალაუფლებას არ ჩაიგდებენ ხელში. დავუშვათ, ჩატარდა ვადამდელი არჩევნები და მივიღეთ ისეთი შედეგი, როგორსაც ეს კვლევა აჩვენებს. “ნაციონალური მოძრაობა” და მას მიკედლებული პარტიები მიიღებენ ამ შედეგს თუ ისევ ქუჩაში გაიქცევიან?!გვთავაზობენ კი ისინი რაიმე მექანიზმს საიმისოდ, რომ არჩევნების შედეგებს ენდონ? გაიძახიან, ადმინისტრაცია შევცვალოთო. კი, მაგრამ თავის დროზე ცესკოს თავმჯდომარედ თამარ ჟვანია ოპოზიციამ არ შეარჩია?
თუ ადმინისტრაციის შეცვლის გარდა სხვა მექანიზმი არ გაჩნდა, ისევ იტყვიან, “ქართულმა ოცნებამ” ცესკო მოისყიდა და, აბა, ჩქარა, ქუჩაშიო… ანუ რა გამოდის – სულ ქუჩაში უნდა იყვნენ და ქვეყანაში სულ არეულობა იყოს?! მრჩება შთაბეჭდილება, რომ დგება დრო, როცა “ქართული ოცნებისთვის” უფრო ხელსაყრელი იქნება ვადამდელი არჩევნები და ის დაჰყვება ოპოზიციის ნებას. ამას ხანდახან აკეთებს მმართველი პარტია – ვითომ რაღაცას თმობს, თუმცა სინამდვილეში ეს დათმობა მის ინტერესებს შეესაბამება. აი, ოპოზიციას რა ინტერესი ამოძრავებს, ჩემთვის აუხსნელია…
კვლევები აჩვენებს, რამხელაა იმ ამომრჩეველთა რაოდენობა, რომელთაც არცერთი პოლიტიკური ძალა არ მოსწონთ, ამიტომ გახარიას აქვს შანსი, მნიშვნელოვანი მხარდაჭერა მოიპოვოს. მას აქვს პოლიტიკური რესურსი და პოტენციალი. სოციალურ ქსელში ჩანს, რომ ჰყავს მხარდამჭერთა არმია, თუმცა მას მოუწევს სერიოზული პოლიტიკური მუშაობა, რომ უახლოეს არჩევნებში ეს მხარდაჭერა ხმებად იქცეს. გახარიას პოლიტიკური მარშრუტი მართლაც ძალიან საინტერესოა. ვიდრე მკითხავთ, მე თვითონ ვახსენებ ვარაუდს, რომ შესაძლოა, მის უკან ისევ ბიძინა ივანიშვილი იდგეს. ეს აზრი გააჩინა სწორედ ივანიშვილის განცხადებამ, რომ ის მოხარული იქნება, თუ გაჩნდება ახალი პოლიტიკური ძალა, რომელიც “ქართულ ოცნებას” ოპოზიციაში გადაიყვანს. ჩემი აზრით, მიუხედავად იმისა, დგას თუ არა ივანიშვილი გახარიას უკან, ყოფილი პრემიერის პოლიტიკაში მოსვლა ქვეყნისთვის მაინც მნიშვნელოვანი იქნება და ავხსნი, რატომაც.
პირველი – თუკი ეს იქნება რეიტინგული პარტია, ის უკანა პლანზე გადასწევს “ნაციონალურ მოძრაობასა” და სხვა პარტიებს, ანუ გარკვეული პოლიტიკური კლასი ნელ-ნელა გასასვლელისკენ გადაინაცვლებს.
მეორე – ლაპარაკია იმ პარტიებზე, რომლებიც, ძირითადად, ერთმანეთს ლანძღავენ. გაგახსენებთ – ალეკო ელისაშვილს გაუკვირდა კიდეც, გახარია სოლიდური პოლიტიკური ფიგურაა და ოპოზიციაში როგორ ჩაეწერებაო?! ელისაშვილი გულწრფელი ადამიანია და პირდაპირ აღიარა, საქართველოში ოპოზიციაში ყოფნისთვის რა მოუხერხებელი და შეუთავსებელი რამაა სოლიდურობა… მაგრამ თუ გახარია პარტიას შექმნის და იქცევა ოპოზიციურ ძალად, ამასთან ერთად კი არ უღალატებს თავის სოლიდურობასა და პოლიტიკურ გემოვნებას, მაშინ ის დაამკვიდრებს ოპოზიციის ახალ სტილს. აი, სწორედ ამას მივიჩნევ ყველაზე დიდ შესაძლო წარმატებულ შედეგად.
მესამე – დარწმუნებული ვარ, გახარია არასდროს შექმნის იმ ტიპის კრიზისს პოლიტიკურ ურთიერთობაში, როგორიც ახლაა ქვეყანაში. ის იქნება ზედმიწევნით რაციონალური, ქართული პოლიტიკის რაციონალიზმისკენ გადანაცვლება კი უკიდურესად აუცილებელია. ჩვენი არარაციონალიზმითა და დაუფიქრებლობით იმდენ ზიანს ვაყენებთ ქვეყანას, რომ თუ გახარიას დაბრუნებით ეს ვითარება შეიცვალა, მაშინ მართლაც უმნიშვნელო იქნება, დგას ივანიშვილი მის უკან, თუ – არა”, – განაცხადა საყვარელიძემ.