ირაკლი კობახიძე: კონსტიტუცია უნდა იყოს უზენაესი და ნებისმიერი სისტემა, რომელიც დაინერგება კანონის დონეზე, მასთან თავსებადი უნდა იყოს
“კონსტიტუცია უნდა იყოს უზენაესი და ნებისმიერი სისტემა, რომელიც დაინერგება კანონის დონეზე, კონსტიტუციასთან თავსებადი უნდა იყოს”,- ამის შესახებ “ქართული ოცნების” აღმასრულებელმა მდივანმა, ირაკლი კობახიძემ ტელეკომპანია იმედის ეთერში თოქშოუში “არენა” განაცხადა. მან დეტალურად განმარტა, როგორ არის გაწერილი საარჩევნო სისტემა საქართველოს კონსტიტუციაში და რას წარმოადგენს გერმანული მოდელი.
„ხანდახან იურისპრუდენციას პოლიტიკური მოცემულობა და პოლიტიკური ინტერესი ძლევს ხოლმე, თუმცა ჩვენ უნდა დავრჩეთ იურისპრუდენციაში, იმიტომ, რომ მთავარია კონსტიტუციას არ გადავუხვიოთ. ვიცით რა არის გერმანული მოდელი, ვიცით რა არის პროპორციული სისტემა და რა არის მაჟორიტარული სისტემა. ეს საბოლოო ჯამში გვაძლევს მარტივი ლოგიკური დასკვნის გამოტანის საშუალებას. ანუ იმავე ლოგიკას რომ გავყვეთ, საქართველოს კონსტიტუციაში გვიწერია მარტივი რამ – პარლამენტი შედგება პროპორციული სისტემით არჩეული 77 პარლამენტის წევრისგან და 73 მაჟორიტარული სისტემით არჩეული წევრისგან. ეს არის მარტივი ლინგვისტური განმარტება, რაც გამოიყენება იურისპრუდენციაში“, – განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.
ამასთან, “ქართული ოცნების“ აღმასრულებელმა მდივანმა განმარტა, რას წარმოადგენს მაჟორიტარული და პროპორციული სისტემით არჩევა.
“მაჟორიტარულ სისტემას აქვს ორი ძირითადი ასპექტი, ერთი რომ არჩევანი კეთდება კანდიდატებს შორის და არა სიებს შორის და მეორე, მაჟორიტარული (სიტყვაც ამას ნიშნავს) უმრავლესობის პრინციპით მიიღება გადაწყვეტილება. ეს უმრავლესობა შეიძლება იყოს 50%, ფარდობითი და სხვა, მაგრამ პრინციპიც სწორედ ეს არის, რომ ამ შემთხვევაში უპირატესობა უმრავლესობას ენიჭება.
„მაჟორიტარული ოლქი შეიძლება იყოს ერთმანდატიანი, ან მრავალმანდატიანი, ამაზეც მინდა მე ყურადღების გამახვილება, როცა ვისმენდი არგუმენტებს, ერთ-ერთი არგუმენტი იყო ის, გერმანული მანდატის სასარგებლოდ, რომ კონსტიტუციის ამ ჩანაწერის თანახმად მანდატების განაწილების წესი განისაზღვრება საარჩევნო კანონმდებლობით, რა თქმა უნდა ეს წერია კონსტიტუციაში, თუმცა ჩარჩოები აქვს დაწესებული ამ ჩანაწერს, მაგალითად, როცა საუბარია იმაზე, თუ რა შეიძლება განისაზღვროს კანონით, მე შეიძლება დავადგინო კანონით, რომ ერთმანდატიანია, ან არ არის ერთმანდატიანი მაჟორიტარული ოლქი. ან არის 50%-იანი ბარიერი თუ არის ფარდობითი უმრავლესობის სისტემა და ა.შ. ამ დონეზე იგივე პროპორციული სისტემაშიც შეიძლება დავუშვათ, რომ გაუნაწილებელი მანდატები ან ასე ან ისე გავანაწილოთ, მაგრამ მთავარი რა არის, რომ ბონუსს ვერ დაადგენ კანონის დონეზე, ეს მხოლოდ კონსტიტუციით შეიძლება.
ხოლო პროპორციული სისტემა ნიშნავს ორ რამეს, პირველი ელემენტია, რომ სიებს შორის ნაწილდება მანდატები და არა კანდიდატებს შორის, და მეორე – მთავარი ელემენტი არის ის, რომ სიებს შორის პროპორციულად ნაწილდება მანდატები, ანუ მიღებული ხმების პროპორციულად, განაცხადა საპარლამენტო უმრავლესობის წევრმა და დააზუსტა, რომ როცა როცა საუბარია იმაზე, რომ პროპორციული სისტემით აირჩევა 77 დეპუტატი საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, ეს ნიშნავს ორ რამეს – რომ ამომრჩეველი ხმას აძლევს სიებს და მეორე – ამ სიებზე მანდატები ნაწილდება მიღებული ხმების პროპორციულად”, – განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.