რა უშლის ხელს თევზის წარმოების ზრდას საქართველოში
საქართველოში თევზის მოხმარება არა მარტო საერთაშორისო, არამედ საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტროს სტანდარტებსაც კი ვერ აკმაყოფილებს. გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) მონაცემებით, საქართველოში ერთი ადამიანი საშუალოდ წელიწადში 8,2 კგ თევზის პროდუქტს მიირთმევს, მაშინ როცა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის რეკომენდაციით, ეს მაჩვენებელი 23 კგ-ს უნდა შეადგენდეს, ქვეყნის ოფიციალურ საარსებო მინიმუმში კი 14,4 კგ-ია გათვალისწინებული.
სპეციალისტების ინფორმაციით, საქართველოში დღესდღეობით თევზის მოხმარება წლის განმავლობაში 30 000 ტონას შეადგენს, აქედან 95% იმპორტირებული თევზია.
სოფლის მეურნეობის სანეცნიერო-კვლევითი ცენტრის მეცხოველეობის და საკვებწარმოების კვლევის დეპარტამენტის სპეციალისტი ელდარ კაშია ამბობს, თევზი ადგილობრივად მხოლოდ 3 000 ტონა იწარმოება, მაგრამ მოხმარება დიდია, შესაბამისად, კაშია ამ დარგს კომერციულად მიმზიდველად და ინვესტორებისთვის საინტერესოდ მიჩნევს.
“იწარმოება კობრისებრი, ლოქოსებრი, ორაგულისებრი და ზუთხისებრი თევზი. გვაქვს ასევე გადამამუშავებელი საწარმო ფოთსა და გორში, სადაც თევზის ნაწარმს ვღებულობთ. ბოლო მონაცემით, 300 ტონა ზუთხს ხაშმში, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში ვაწარმოებთ. ჩვენი ძირითადი პრობლემა კადრების დეფიციტია, რა მიმართულებითაც სერიოზული მუშაობა მიდის და იმედია, დანაკლისი შეივსება. გარდა ამისა, ხშირია თევზის დაავადებაა, ლაბორატორია არ გვაქვს და ბევრ ფერმერს თევზი ეღუპება. განსაკუთრებით კალმახს უჭირს. ფერმერებს არ აქვთ შესაბამისი ცოდნა, პრევენციულ ზომებს ვერ მიმართავენ და ეს არის პრობლემა. სამწუხაროდ, საკვები ჯდება ძვირი. პროდუქტი უცხოეთიდან გრანულებად შემოდის, ძირითადად თურქეთიდან, 80 ათას ტონა ხამსას მოვიპოვებთ, რომელიც თითქმის მთლიანად გააქვთ თურქებს და საკვებად გადაამუშავებენ. შემდეგ ჩვენ ამას 3-ჯერ ძვირად ვყიდულობთ”, – ამბობს კაშია და დასძენს, რომ მნიშვნელოვანია, რომ გადამუშავებელი წარმოება განვავითაროთ, რა მიმართულებითაც მუშაობა მიმდინარეობს.
,,აღსანიშნავია ისიც, რომ რეგიონში თევზის ყველაზე მაღალი ფასი საქართველოშია, მარტო კალმახი რომ ავიღოთ, დახალოებით 12 ლარი ღირს. 1 კგ კალმახის გასაზრდელად 5 ლარის ხარჯია გასაწევი. ჩვენ ნედლეული თუ გვექნება, ამ ხარჯის შემცირება 2 ლარამდე შეგვეძლება.
მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენი თევზი საინტერესოა არა მარტო რეგიონში, ევროპული ბაზრისთვისაც. უბრალოდ, მათ განსხვავებული ფასები აქვთ. ჩვენ გვყავს ძალიან კარგი კალმახი, ე.წ რომანოვის კალმახი, რომელიც ენდემურობით გამოირჩევა. ჩვენ ყველანაირი რესურსი გვაქვს, რომ ვიყოთ წარმატებულები,“, – ამბობს კაშია.
შეგახსენებთ, რომ საქართველოს თევზის მეურნეობის განვითარება 1930 წ სააქციო საზოგადოება „საქთევზის“ დაარსებით დაიწყო. საზღვაო თევზჭერა ამ პერიოდში წლიურად 2300-7600 ტ შორის მერყეობდა. 1980 წელს კი ამ რიცხვმა 212 ათასი ტონას მიაღწია.
რაც შეეხება ბოლო წლების სტატისტიკას, ,,საქსტატის მონაცემით, 2018 თევზის წარმოებამ 2 381.1 ტონა შეადგინა. 2017 წლის მდგოარეობით, 2 041.7 ტონა იყო.
წყარო: report.ge