„სიპმა” ლუდის აქციზის გაზრდაზე ანალიტიკური კვლევის შედეგები გამოაქვეყნა
„საქართველოს ინფრასტრუქტურული პროექტების ინიციატივა“-მ („სიპი“) ლუდზე აქციზის გაზრდასთან დაკავშირებით ჩატარებული ანალიტიკური კვლევის პრეზენტაცია სასტუმრო „რედისონ ბლუ ივერიაში“ გამართა.
ანალიტიკური კვლევის მიზანს ლუდის მწარმოებელ და იმპორტიორ კომპანიებზე აქციზური გადასახადის გაზრდის ეფექტის, მომხმარებლის ქცევისა და საქართველოში ლუდის ბიზნესის განვითარების შეფასება წარმოადგენდა.
ანალიტიკური კვლევის შედეგებზე ეკონომიკის ექსპერტებმა ირაკლი ლექვინაძემ და ლევან კალანდაძემ ისაუბრეს.
„ლუდთან მიმართებით აქციზის ზრდა დიდი რისკის შემცველია. აქციზის გადასახადის მატება ნეგატიურად აისახება როგორც ლუდის მოხმარებაზე, ისე ლუდის წარმოებაზე. ლუდის მომხმარებელთა წესის და კულტურის ცვლილება ლუდის მწარმოებლებს გარკვეულ ზარალს აუცილებლად მოუტანს. ლუდის ბაზარი, ლუდის წარმოება და თავად ლუდი ძალზე ელასტიური პროდუქტია და ნებისმიერი საგადასახადო ცვლილება ლუდის მოხმარების რაოდენობაზე მაშინვე აისახება. განსხვავებით სიგარეტისგან, რომელზეც ფასის ცვლილება მწეველთა ქცევაზე ნაკლებ გავლენას ახდენს. უპირველეს ყოვლისა, ვიზარალებთ ჩვენ, იზარალებს სახელმწიფო, იზარალებს ბიუჯეტი, იზარალებს ის ბიზნესი, რომელიც დღეს საქართველოში ფუნქციონირებს და წარმატებულია, გრძელვადიან პერსპექტივაში კი ჩნდება რისკი, რომ ლუდის მწარმოებელი კომპანიებიდან შემცირდეს ბიუჯეტში გადასახადები, შემცირდეს სამუშაო ადგილები, რომლის გენერირებასაც ლუდის ბაზარი ახორციელებს და ექსპორტ – იმპორტის ლუდის ბალანსი, უცხოური ლუდის სასარგებლოდ დირღვევა“, – განაცხადა ლევან კალანდაძემ.
„აქციზის გაზრდა ნეგატიურად აისახება ქართულ კომპანიებზე. პროდუქტის გაძვირება ავტომატურად იწვევს მის ჩანაცვლებას და, შესაბამისად, არარენტაბილურს ქმნის ამ სფეროში ინვესტიციებს. სიგარეტისა და სხვა პროდუქტებისგან განსხვავებით, ლუდი არის ელასტიური პროდუქტი და ფასის გაზრდა მის გაყიდვებს მკვეთრად ამცირებს. ეს კი ნეგატიურად აისახება ბაზარზე. ვფიქრობ, ფისკალური ეფექტი ანულირებული იქნება, რადგან შემოსავლის მიღების მოლოდინი აღარ იქნება წარმოების შემცირებით. აქციზის გაძვირება გამოიწვევს პროდუქციის 25–30 თეთრით გაძვირებას”, – აცხადებს კვლევის ერთ-ერთი ავტორი ირაკლი ლექვინაძე.
შეგახსენებთ, რომ ფინანასთა სამინისტრომ ლუდის მწარმოებელ კომპანიებთან კონსულტაციები 2014 წლის ნოემბერში დაიწყო, მას შემდეგ, რაც უკვე მიღებული იყო გადაწყვეტილება აქციზის გაზრდის თაობაზე. თუმცა კონსულტაციების შედეგად გადაწყდა აქციზის 50%-ით გაზრდა, ნაცვლად თავდაპირველად დაგეგმილი 100%-სა, მაგრამ ლუდის წარმოებელთა განცხადებით აღნიშნული გადაწყვეტილება არც გონივრულია და არც სამართლიანი. იგი პირდაპირ ეწინააღმდეგება საქართველოს მიერ ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებით ნაკისრ ვალდებულებებს, რომ არ მოახდინოს საგადასახადო კანონმდებლობის ცვლილება ბიზნესთან წინასწარი კონსულტაციის და გონივრული ვადის მიცემის გარეშე. დაგეგმილი ზრდის შემდეგ საქართველო გადაუსწრებს ევროკავშირის 19 წევრ ქვეყანას და ლუდზე აქციზური გადასახადის ღირებულება გაუტოლდება ევროკავშირის იმ წევრი სახელმწიოების მაჩვენებელს, სადაც ანალოგიური გადასახადის მოცულობა მაქსიმალურია (დიდი ბრიტანეთ, ფინეთი).