,,მზის შვილების“ მფარველი ქალბატონი
ინგა ლოლაძე,- არასამთავრობო ორგანიზაცია ,,მზის შვილების“ დამფუძნებელი. იგი ბიზნესიდან შემოსულ თანხებს მთლიანად დაუნის სინდრომით დაბადებული ბავშვების საკეთილდღეოდ ხარჯავს. მისი ორგანიზაცია მხოლოდ საქველმოქმედო საქმიანობით და იმ ადამიანების დახმარებითაა დაკავებული, რომლებიც მის მსგავსად ამ თემის პირისპირ რეალურად დადგნენ.
– ქალბატონო ინგა, როგორ დაიწყო ყველაფერი, ანუ საიდან გაგიჩნდათ მსგავსი სახის არასამთავრობო ორგანიზაციის დაარსების იდეა?
– ამ კითხვას რომ ამომწურავი პასუხი გავცე, ცოტა შორიდან უნდა დავიწყო ამბის მოყოლა, ჩემი შვილის დაბადებამდე დაუნის სინდრომით დაბადებულთა შესახებ არანაირი წარმოდგენა არ მქონდა, ნინოს დაბადების შემდეგ კი ყველა ინფორმაცია შევკრიბე. აღმოჩნდა, რომ საქართველოში დაუნის სინდრომით დაავადებული ბავშვები ბევრია, მაგრამ ისინი რეალურად არ ჩანან. ერთხელ ერთ – ერთ ფორუმზე შემთხვევით წავაწყდი ასეთ კომენტარს, რომ რაღა 21 მარტი არის ჩემი დაბადების დღე, ეს ხომ დაუნის სინდრომით დაბადებულთა დღე ყოფილაო… მივხვდი, რომ საზოგადოებას ამ მოვლენაზე წარმოდგენა არა აქვს. ნინოს დაბადების შემდეგ საქართველოში კარგა ხანია არ ჩამოვსულვართ. ჩემი შვილი იქ აქტიური ცხოვრებით ცხოვრობს, მაგრამ აქ რომ ჩამოვედით, ქუჩაში ამ სინდრომით დაბადებული არც ერთი ბავშვი არ შემხვედრია. მხოლოდ ერთი ქალბატონი, ლია ტაბატაძე დამიკავშირდა, რომელსაც ასეთივე ბავშვი ჰყავს და ნინო ცინცაძესთან მიმიყვანა. შარშან ჩემმა არასამათავრობო ორგანიზაციამ ,,მზის შვილებმა“ რეგიონებიდან 32 ბავშვი ჩამოვიყვენეთ და მათ ნამდვილი დღესასწაული მოვუწყვეთ.
– ანუ თქვენ აქ ფაქტობრივად ამ სინდრომით დაბადებული ბავშვების შესახებ არსებულ ინფორმაციას ორი წელი ეძებდით?
– მართალია, ჩვენთან დღემდე არანაირი ოფიციალური სტატისტიკა არ არის და, შესაბამისად, ამ კატეგორიის ბავშვებისთვისაც სათანადო დახმარება არ არსებობს. ჩვენს კანონში დაუნის სინდრომი საერთოდ არ არის ნახსენები. აქ ბავშვს 4 წლამდე შესაბამისი სტატუსი არა აქვს მინიჭებული. 10 წლის გოგონას რომ სტატუსი მიანიჭონ, ქირურგიული ჩარევა სჭირდება და მშობელმა ამისთვის საკუთარი ჯიბიდან ფული უნდა ამოიღოს. საერთოდ, ბავშვებს სხვადასხვა კატეგორიად ჰყოფენ. პოლონეთში კი არანაირი კატეგორია არ არსებობს. საქართველოში არიან დაუნის სინდრომით დაბადებული ბავშვები, რომლებიც შედარებით ადვილად მოგყვებიან და ბავშვები, რომლებიც ძნელად მოგყვებიან. ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული, თუ როგორი ხელშეწყობა აქვთ მათ. რაც უფრო ჩაკეტილია ბავშვი სახლში და რაც უფრო ნაკლებად აქვს მას სხვა ადამიანებთან შეხება, უფრო რთულია მისი შველა. ქალბატონმა ლია ტაბატაძემ ასოციაციაში რომ მიმიყვანა, ის დღის ცენტრის ტიპის ორგანიზაციაა, მაგრამ მე უკმარისობის გრძნობა დამიტოვა, რადგან პოლონეთში სულ სხვა სიტუაციაა, იქ ჩემი შვილი დაბადებიდან სხვადასხვა პროგრამაშია ჩართული, ბაღში 44 ბავშვი და 12 ჯგუფია. მათგან მხოლოდ ორია გამორჩეული, სადაც დაუნის სინდრომით დაბადებულები და სხვა კატეგორიის ბავშვები არიან. საქართველოში ეს საქმე რთულადაა, საზოგადოების დამოკიდებულება ასეთი ბავშვებისადმი შეურაცხმყოფელია, ისინი მათ სიბრალულით უყურებენ, იმიტომ რომ ამის შესახებ არაფერი იციან. სხვათა შორის, ნინოს დაბადებამდე ანალოგიური დამოკიდებულება მეც მქონდა. ამ ბოლო პერიოდში ამ თემამ წამოიწია. 2011 წლის აპრილში ეს ბავშვები მაია ასათიანის გადაცემაში გამოვიყვანე. გადაცემის მერე საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან დამიკავშირდნენ და აღმოჩნდა, რომ ასეთები რეალურად არსებობენ ჩვენში.
– თქვენ, როგორც ვხედავ, უკვე კარგად ერკვევით საკითხში და ფსიქოლოგის ფუნქციასაც ითავსებთ…
– დიახ, ასეცაა, მოგვიანებით ფსიქოლოგის ფუნქცია შევითავსე და მათ უფასოდ ვუგზავნიდი მასალებს. ჩვენთან მშობლებს სამშობიაროში პირდაპირ ეუბნებიან, რომ დაუნის სინდრომიანი ბავშვი საავადმყოფოში დატოვეო. არადა, ესენი ჩვეულებრივი ბავშვები არიან, ოღონდ ეგაა, რომ გვიან იწყებენ ლაპარაკს. აქვე იმასაც გეტყვით, რომ სამშობიაროს სამედიცინო მედპერსონალმა სპეციალური ტრენინგი უნდა გაიაროს, რათა მშობელს ასეთი ბავშვის დაბადება უხეში ფორმით არ გააგებინოს. მახსოვს, ჩემი შვილის, ნინოს დაბადება როგორ გამაგებინეს. პოლონეთში კი ამას ძალიან ტაქტიანად აკეთებენ – ჯერ ოჯახის წევრებს აგებინებენ და ესაუბრებიან, იკვლევენ ოჯახის საერთო მდგომარეობას და მერე კი ნელ-ნელა, დედასაც შეატყობინებენ, რომ მისი შვილი ამ სინდრომითაა დაბადებული, აქ კი დედას პირდაპირ ეტყვიან, რომ ბავშვი საავადმყოფოში დატოვეო. მე ძლიერი ადამიანი ვარ, მაგრამ თვენახევარი დამჭირდა, რომ გამეცნობიერებინა: ეს რაღა მაინცდამაინც მე დამემართა და მეორე თვე კი იმას ვაცნობიერებდი,- ნინო რატომ დაიბადა ასეთი- მეთქი…
ჩვენი სახელმწიფოს მონაწილეობა ამ საქმეში ნულია, ჩემი შვილი კი პოლონეთში მთელი თვე დატვირთულია, მუდმივად რეაბილიტაციაზე დამყავს, საქართველოში ელემენტარული სპეციალური ტრანსპორტი არ არის, ეტლით ვატარებდი ბავშვს, ამიტომ იძულებული ვიყავი სულ ტაქსით მევლო.
– თუ დაგეხმარნენ სხვა ორგანიზაციები ან ბიზნესმენები?
– არანაირი დახმარება არავის გაუწევია. ყველაფერი საკუთარი ძალებით გავაკეთეთ. მე რეჟისორი მარტინ კვრავჩიკი ჩამოვიყვანე, რომ მას ამ ბავშვებზე ფილმი გადაეღო, რამდენიმე ბიზნესკომპანიას მივმართე, რომ ამ ფილმის გადაღებისთვის დახმარება გაეწია, მაგრამ არავინ გამომეხმაურა. ერთადერთი ადამიანია მერიის კულტურის განყოფილებიდან – ნეკა სეფასკვერაძე, რომელიც 1500 ლარით დაგვეხმარა. ის ფილმი მე და თეა ჩანადირმა თიანეთში რამდენიმე ოჯახში გადავიღეთ. ოქტომბრის ბოლოს პრემიერა გაიმართება.
– თქვენს არასამთავრობო ორგანიზაციას რამდენი ბენეფიციარი ჰყავს?
– ჩვენი ორგანიზაცია ჯერჯერობით ენთუზიაზმზე არსებობს. მე პოლონეთში პატარა ბიზნესი მაქვს და მისგან შემოსავალს ამ არასამთავრობოს ვახარჯავ. ზუსტად რამდენი ბენეფიციარი მყავს, ვერ გეტყვით, მაგრამ ყოველ დღე რომ იზრდება მათი რიცხვი,- ეს ფაქტია. დაახლოებით 300- მდე სხვადასხვა ოჯახთან მაქვს ურთიერთობა.
– პრობლემა ისიცაა, რომ ტელევიზიები და მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები ნაკლებად აშუქებენ ამ თემას…
– ძალიან ხშირად ცნობადი ადამიანები ტელევიზიით გამოდიან და, მაგალითად, ასე ამბობენ: დაუნების ცეკვა ან სიმღერა, ანუ ამ სიტყვას დამცინავი ფორმით იყენებენ. ერთხელ ეს სიტყვა სალანძღავი ფორმით გამოიყენეს თაკო გაჩეჩილაძემ და ია ფარულავამ, რის გამოც მათ გადაცემაში ბოდიში მოიხადეს. ანალოგიურად იყო – ნანუკა ჟორჟოლიანმაც სხვა კონტექსტით ახსენა ეს სიტყვა.. ამას წინათ, სამარშრუტო ტაქსში გოგონებმა ჩემს ბავშვს უყურეს, უყურეს და მერე ერთმანეთს ასე გადაულაპარაკეს: ეს ბავშბი დაუნიო, მე კი ვუთხარი, რომ დაუნი ეს ბავშვი კი არ არის, არამედ ამ დაავადებას სახელი, ვინც დაარქვა იმ კაცის გვარია-მეთქი. დარწმუნებული ვარ, ის გოგოები ამ სახელს ასე უკვე აღარა ახსენებენ.
– გაიხსენეთ თქვენი ორგანიზაციის მიერ ჩატარებული ღონისძიებები და აქტივობები? 
– დავიწყებ იმით, რომ 19 ივლისს ძალიან ლამაზი აქცია ჩავატარეთ რუსთაველის მეტროსთან – ბავშვები ხატავდნენ, ყველა გამვლელი ჩერდებოდა და ინტერესდებოდა. საელჩოებიდანაც მოვიდნენ. მინდა, რომ ეს ბავშვები ყველას და ყოველთვის ახსოვდეს. წელს ზალიკო ბერგერი გვეხმარება და გვერდით გვიდგას. გადავიღეთ სოციალური რგოლი, მასში მედიაპორტალი აქტიურად ჩაერთო. ბევრი მნიშვნელოვანი პერსონა დაინტერესდა და მიიღო მონაწილეობა. საქართველოში იანვარში ვიყავი ჩამოსული და ჩვენი აქციის თაობაზე დავიწერეთ, მაგრამ არავინ შეგვხმიანებია.
ჩემი ორგანიზაცია სექტემბერში სარეაბილიტაციო ცენტრს აკეთებს, სადაც ყველა ბავშვი მიიღებს კომპლექსურ დახმარებას. ამას მხოლოდ და მხოლოდ ჩემი რესურსებით, ანუ პოლონეთში ნაშოვნი ფულით ვაკეთებ. 17 -ში კი პოლონეთიდან ჩამოდიან სპეციალისტები, რომლებიც სასტუმრო “სიმპატიაში“ თავის ქართველ კოლეგებს შეხვდებიან. ჩემმა მეგობარმა მსახიობმა კახა კინწურაშვილმა მითხრა, რომ ვიდეორგოლის გადაღებაში დამეხმარებოდა. კახა თავად დაუკავშირდა თავის მეგობრებს: რუსკა მაყაშვილს, დუტა სხირტლაძეს და სხვებს, ვიდეორგოლი კი ივა ფაზუაშვილმა გადაიღო, ისე, რომ კაპიკი არ დამიხარჯავს. ულამაზესი ვიდეორგოლი გამოვიდა, რომელიც საზოგადოებრივ მაუწყებელსა და ,,იმედზე“ მაქვს მიტანილი და ვიმედოვნებ, რომ ხვალიდან დატრიალდება ტელევიზიაში. გარდა ამისა, თხოვნით მივმართე ბათუმისა და ქუთაისის მერს, რომ საქველმოქმედო კონცერტები ჩამეტარებინა. ბათუმის ოპერის თეატრის შენობა დაგვითმეს, რომ იქ კონცერტი ჩავატაროთ. ანალოგიურად ქუთაისში, 18 -ში გაიმართება საქველმოქმედო კონცერტი, რომელშიც მონაწილეობისთვის სალომე ბაკურაძემ ქართველი მომღერლების გუნდი შეკრიბა.
ბოლოს მინდა, გაცნობოთ, რომ 21 მარტს ,,ხელოვნების სახლის“ აღსაზრდელები, ანა ჩანგიანისა და ზალიკო ბერგერის ინიციატივით, ეროვნული ბიბლიოთეკის დარბაზში ,,მზის შვილების“ ბენეფიციარებთან ერთად ზამთრის კოლექციას წარმოადგენენ. თანაც ,,ხელოვნების სახლი“ ჩვენს ბავშვებს თექის სამოსს გადასცემს საჩუქრად. თქვენი საშუალებით, მინდა, მათ და ყველა იმ ადამიანს, ვინც გვერდით გვიდგას,- მადლობა მოვახსენო.
თეონა გოგნიაშვილი