“ფაქტობრივად, სრულდება თავისუფალი ვაჭრობის, იგივე “ფრითრეიდერობის” ეპოქაც და არც ის იქნება გასაკვირი, მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციამ თავისი არსებობაც დაასრულოს” – ცუცქირიძე

აშშ-ის აქციები ეცემა სავაჭრო ომის შიშით ტრამპის ახალი ტარიფების გამო”, – ამის შესახებ ეკონომიკის ექსპერტი, გიორგი ცუცქირიძე სოციალურ ქსელში წერს.

“პრეზიდენტ ტრამპის მიერ დაწესებული ყოვლისმომცველი ტარიფები იმპორტირებულ საქონელზე, უფრო მაღალი და ფართოა, ვიდრე ამას პროგნოზირებდნენ. ყველა სახის საქონელზე მინიმუ’მ, 10 %-იანი, მანქანების იმპორტზე 25 %-იანი, ძირითად სავაჭრო პარტნიორ ქვეყნებზე: ევროკავსირზე 20 %-იანი, იაპონიაზე 24 %, ინდოეთზე 26 %, ტაივანზე-32%, ტაილანდზე 36 % და ა.შ. ხოლო ჩინეთზე-34 %.

მოსალოდნელია, რომ ახალი იმპორტის გადასახადები გაზრდის ფასებს, შეანელებს ეკონომიკის ზრდას და გაზრდის უმუშევრობას აშშ-ში უკვე მიმდინარე წელს, ხოლო ბევრ აშშ -ის წამყვან სავაჭრო პარტნიორ ქვეყანას უბიძგებს რეცესიაში, მათ შორის ევროკავშირის ქვეყნებს. მოლოდინებს ამძაფრებს საპასუხო ნაბიჯები ტარიფებზე. მართალია, აშშ-მ მოუწოდა სხვა ქვეყნებს არ გადადგან საპასუხო ნაბიჯები თუმცა ჩინეთმა უკვე შექმნა პრეცედენტი და აქეთ დაუწესა ამერიკულ საექსპორტო საქონელს ანალოგიური 34 %-იანი ტარიფები.

ტრამპის გუნდის განცხადებებით ტარიფების დაწესება განპირობებულია წამყვანი სავაჭრო პარტნიორ ქვეყნების მხრიდან “უსამართლო ვაჭრობის” დასასრულებლად და ადგილობრივი ბაზრის დასაცავად, რაც ადგილობრივი წარმოების სტიმულირებით უნდა მოხდეს და რამაც 2019 წელთან შედარებით, ნეხევარი მილიარდიდან ტრილიონამდე გაზრდილი სავაჭრო დეფიციტის მკვეთრი შემცირება უნდა გამოიწვიოს.

დეფიციტის შემცირება, თუნდაც 2019 წლის დონემდე ალბათ არ იქნება პრობლემური, თუმცა როგორ აისახება ეკონომიკაზე ეგ ცალკე საკითხია. ცნობილია, რომ დეფიციტის ზრდა პირდაპირ პროპორციულად გაზრდილი იმპორტის გამო, ახდენს დოლარის გადინებას ქვეყნის გარეთ. აშშ -ის გლობალური დომინირების დოქტრინა რუზველტიდან მოყოლებული სწორედ დოლარის გლობალურ დომინირებაზე დგას დღემდე, რითაც ინარჩუნებს საერთაშორისო სარეზერვო ვალუტის ფუნქციას. შემთხვევით კი არ იყო, როდესაც ტრამპი, გასულ წელს, დაემუქრა ბრიქსის ქვეყნებს 100 % იანი ტარიფების დაწესებით თუ ისინი დე-დოლარიზაციის გზას დაადგებიან.

თუ აქამდე მსოფლიოს საფინანსო სისტემა დე-ინდუსტრიალიზაციაზე და თავისებურ აუთსორსინგზე ანუ წარმოების განვითარებადი ქვეყნებში გადატანაზე იდგა, ჩვენ რეალურად ვიღებთ რე-ინდუსტრიალიზაციის დასასწყისს, რადგან სხვა ქვეყნებიც ეცდებიან იგივე გაიმეორონ.

ფაქტობრივად, სრულდება თავისუფალი ვაჭრობის იგივე “ფრითრეიდერობის” ეპოქაც და არც ის იქნება გასაკვირი მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციამ თავისი არსებობაც დაასრულოს, რომელიც თავის დროზე სწორედ აშშ -ის ძალისხმევით შეიქმნა ინგლისთან ერთად.

მაგრამ არის ბევრი კითხვა, რამდენად შეძლებს აშშ ასე მომძლავრებულ ჩინეთთან სავაჭრო კონკურეციას, რადგან გარდა შედარებით იაფი მუშა ხელისა, ჩინეთი უკვე თავად აწარმოებს მაღალტექნოლოგიური პროდუქციის გამოშვებას, მანქანებით და კომპიუტერებით დაწყებული და სამხედრო-სამრეწველო, მათ შორის კოსმოსური ტექნოლოგიური წარმოებით დასრულებული.

უკრაინაში სამშვიდობო მოლაპარაკებები და ომის დასრულება, რაც ტრამპის მთავარი წინასაარჩევნო დაპირება იყო, უფრო შორეულ პერსპექტივად მოჩანს, ვიდრე თუნდაც მიმდინარე წელს მისი დასრულება. ამასთან, ჩინეთი ყველა ღონეს იხმარს ევროკავშირთან და სატარიფო ზონაში მოხვედრილ აზიის ქვეყნებთან ალიანსების გასაძლიერებლად და მალე შეიძლება ახალი სავაჭრო სტრატეგიული ალიანსებიც ვიხილოთ. ერთი ფაქტია, ერთპოლუსიანი მსოფლიოს დასასრული სულ უფრო რეალური ხდება.

რადიკალურ გარდაქმნებს სჭირდება დრო, რომელიც ფაქტორთა გამო, შეიძლება არც კი იყოს, რადგან პოლიტიკური საკითხებიდან, აშშ-ის ეკონომიკის მოსალოდნელი შენელება აუცილებლად აისახება საზოგადოებრივ განწყობებზე. რე-ინდუსტრიალიზაციას სჭირდება დრო და ის 1 ან 2 წელიწადში ასე მარტივად ვერ განხორციელდება. გარდა იმისა, რომ კონგრესის და სენატის შუალედური არჩევნები მომავალ წლიდან დაიწყება, არ დაგვავიწყდეს, რომ არც ლიბერალური პოლიტიკური ელიტები და ბიზნეს წრეები წასულა სადმე. უნდა ველოდოთ ტრამპის პოლიტიკის ღია კრიტიკის დაწყებას, რაც ტრადიციულად პრეზიდენტობის პირველი 100 დღის შემდეგ იწყება. ტრამპის დღევანდელ ოპოზიციას დემოკრატების სახით და გუშინდელ მმართველ წრეებს ე.წ დიიფ სტეიტად წოდებულს, არც ფინანსები აკლია, არც გავლენები და არც მედია საშუალებები ამერიკულ საზოგადოებაზე ზეგავლების მოსახდენად.

მართალია, დროს უკან ვერავინ დააბრუნებს, თუმცა მსოფლიოს ახალი კონფიგურაცია რით დასრულდება მხოლოდ ვარაუდების დონეზე შეიძლება მსჯელობა.

საქართველო თავის ხანგრძლივ ისტორიაში მერამდენედ შედის დიდი ცვლილებების ეპოქაში და იმედი უნდა ვიქონიოთ, რომ ერის პოლიტიკური გონი ამ ამოცანას მეტ-ნაკლებად თავს გაართმევს”, – წერს ცუცქირიძე.