ძაღლის ხედვა – როგორ აღიქვამენ ძაღლები გარშემო არსებულ სამყაროს?
ვისაც ოდესმე ჩაუხედავს ძაღლის უძირო და გონიერ თვალებში, ახსოვს შთაბეჭდილება: თითქოს, ყველაფერი ესმით, მაგრამ ვერ საუბრობენ. როგორ აღიქვამს რეალურად ოთხფეხა მეგობარი მის გარშემო არსებულ სამყაროს?
ძაღლების ხედვის მახასიათებლები
ძაღლების ძირითადი გრძნობის ორგანოებია ყნოსვა და სმენა. მხედველობა აწვდით ინფორმაციის მხოლოდ 30%-ს ჩვენს გარშემო არსებულ სამყაროზე. შედარებისთვის: ადამიანი ობიექტებზე ინფორმაციის 90%-ს ვიზუალური რეცეპტორების დახმარებით იღებს.
ძაღლის თვალის აგებულება განსხვავდება ადამიანის თვალისგან: მათ არ აქვთ „ყვითელი ლაქა“, რომელიც პასუხისმგებელია მხედველობის სიმახვილეზე. ძაღლების წარმომადგენლები მკაფიოდ ვერ ხედავენ ობიექტებს – მათთვის სურათი ბუნდოვანია. ტეტრაპოდებისთვის დამახასიათებელია სუსტი ხარისხის შორსმჭვრეტელობა: ყველაფერი, რაც ძაღლის ცხვირიდან 50 სმ-ზე უფრო ახლოს არის, ბუნდოვან ლაქად აღიქმება.
ძაღლს ხელით რომ დაუქნიოთ, ის 1,5 კმ მანძილზე დაგინახავთ. ამავდროულად, ძაღლმა შეიძლება, ვერ შეამჩნიოს სტაციონარული ობიექტი 600 მ მანძილზე. მოძრავი ობიექტების დანახვის უნარი მტაცებლებს ველურ ბუნებაში ნადირობაში ეხმარება. გასაკვირი არ არის, რომ ბევრი ძაღლი მკვეთრად რეაგირებს ფრინველზე.
რა ფერებს ხედავენ ძაღლები?
ძაღლების სამყარო სულაც არ არის შავ-თეთრი – ეს მითია. სინამდვილეში, ძაღლის სამყაროს აღქმა უფრო თვალწარმტაცია, ვიდრე 50-იანი წლების შავ-თეთრი ფილმის სურათი.
ძაღლის ფერთა აღქმა არ არის ისეთი განვითარებული, როგორც ადამიანში და გარკვეულწილად წააგავს დალტონიკის ხედვას. არ არსებობს კონუსები, რომლებიც აღიქვამენ წითელს: ძაღლები არ განასხვავებენ წითელსა და მწვანეს და შეუძლიათ ამ ორივე ფერის აღრევა ყვითელთან ან ნარინჯისფერთან.
შინაურმა ცხოველმა შეიძლება, დაკარგოს თავისი საყვარელი ყვითელი ბურთი, თუ ის მწვანე გაზონზე გადადის: ყვითელი და მწვანე გაერთიანდება ერთში. მაგრამ, ლურჯი ბურთი არაფერში აერევა. საინტერესოა, რომ ძაღლი აღიქვამს წითელ თმას მწვანედ, მაგრამ მას სხვა ფერებისგან ჩრდილით განასხვავებს.
ძაღლები უკეთ განასხვავებენ ნაცრისფერ ფერებს – მათ აქვთ უფრო მგრძნობიარე კონუსები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან მხედველობაზე შებინდებისას. დღის და ღამის მხედველობის უნარი მტაცებლებისთვის სასიცოცხლო აუცილებლობაა. გასაკვირი არ არის, რომ ისინი სიბნელეში სამჯერ უკეთ ხედავენ, ვიდრე ადამიანები.
რამდენიმე საინტერესო ფაქტი ძაღლების მხედველობის შესახებ:
- ძაღლები ხედავენ ცისარტყელას, მაგრამ ფერებს განსხვავებულად აღიქვამენ – მხოლოდ ყვითელს, ლურჯს და იასამნისფერს;
- თანმხლებ ძაღლებს პატრონი გზაზე გადაჰყავთ, მაგრამ ისინი ხელმძღვანელობენ არა შუქნიშანი, არამედ მოძრაობის ნაკადით;
- შინაურ ცხოველს არ შეუძლია ტელევიზორის ყურება: მისი თვალი აღიქვამს სურათის ცვლილებას 80 ჰერცის სიხშირით, ხოლო ადამიანი – 60 ჰერცამდე.
რატომ არის მნიშვნელოვანი იმის გაგება, თუ როგორ აღიქვამს ძაღლი მის გარშემო არსებულ სამყაროს?
ეს ამარტივებს განათლებას და წვრთნას: ძაღლი უფრო სწრაფად სწავლობს. ცხოველის სრული ყურადღების მისაქცევად დადექით პირდაპირ მის წინ, მაქსიმალურად დახურეთ ხედვის კუთხე – ისე, რომ არაფერმა შეუშალოს ხელი კომუნიკაციას და ვარჯიშს. აირჩიეთ ყვითელი ან ლურჯი სათამაშოები და სხვა ხელსაწყოები – ამ ფერებს ძაღლები ყველაზე კარგად აღიქვამენ.
